تصوير شخصيت على « ع » در نهج البلاغه

يك بعد ديگر از ابعاد ارزش و اهميت نهج البلاغه ترسيم شخصيت امير المؤمنين عليه الصلوة و السلام است ، چيزى كه ما امروز به آن كمال احتياج را داريم .

[ 30 ]

امير المؤمنين على « عليه السلام » اين چهره ناشناخته ، اين انسان والا ، اين نمونه كامل مسلمانى كه اسلام مى‏خواهد انسانها آنچنان ساخته بشوند ، در لابلاى اوراق و سطور نهج البلاغه كاملا شناسايى و تعريف مى‏شود . نهج البلاغه در حقيقت كتاب معرّفى على بن ابيطالب « عليه السلام » است . چگونه ممكن است كسى به افقهاى اسرارآميز و شگفت‏آور ، و واديهاى گوناگون معرفتى كه در نهج البلاغه هست دست نيافته باشد و بتواند آنها را اين گونه زيبا و جذاب ترسيم و توصيف كند . در نهج البلاغه همه ابعاد يك شخصيت والاى انسانى وجود دارد : از معرفت ، از اخلاق ، از خصلتهاى ويژه يك انسان ، و از اخلاق ويژه والايى كه فقط اسلام به انسانها تعليم داده است ، يك انسان كامل در نهج البلاغه مجسم مى‏شود و آن انسان كامل خود امير المؤمنين « عليه السلام » است ، و اين نه فقط از باب شناسايى چهره امير المؤمنين « عليه السلام » مهم است بلكه از باب شناسايى اسلام و اينكه اسلام چگونه انسانى را مى‏خواهد بسازد حائز اهميّت است . امروز بشريت معاصرمان از ما سؤال مى‏كند : « اين اسلامى كه شما از آن دم مى‏زنيد و فكر مى‏كنيد رسالت آن جهانى است ، در صدد ساختن چگونه انسانى است ؟ » براى پاسخ چه كسى را بهتر و زيباتر و جامع‏تر و والاتر از على بن ابيطالب « عليه السلام » مى‏توان نشان داد ؟ و چهره على بن ابيطالب « عليه السلام » در هيچ جا مانند نهج البلاغه آشكار نمى‏شود . البته درباره عظمت اين كتاب و ارزش اين سخنان و اين نامه‏ها مطالب عميق گفته شده و خيلى حرفها مى‏توان زد ، من فقط اشاره‏اى مى‏كنم تا سپاس و تشكر قلبى من از كسانى كه اين كنگره و كنگره‏هاى قبل و اين حركت به سمت شناساندن نهج البلاغه را سازمان دادند ، اين نكته را روشن كند كه به چه مناسبت ما اين كار را اينقدر عظيم و حائز اهميت مى‏دانيم .

با اينكه مدتهاست نهج البلاغه تا حدود زيادى از فراموشى بيرون آمده و نام آن به گوش مردم رسيده و به نحوى در دسترس مردم قرار گرفته است ، باز اعتقاد دارم كه در اطراف نهج البلاغه تحقيقات علمى و همه جانبه‏اى بايد انجام بگيرد . البته كارهايى كه تا كنون انجام گرفته و شمه‏اى از آنها در كتابنامه نهج البلاغه درج شده است ، قابل توجه و سزاوار تقدير و تشكر است .

[ 31 ]