جمله يكم

« على تا سر حد شور و عشق پاى‏بند دين بود » .

همه ميدانيم كه رسيدن يك مغز و روان بسيار آگاه و فعّال به سر حدّ عشق و شور آن هم به حقايق و موضوعات ماوراى طبيعت كه از حوّاس و تجربه‏هاى معمولى به دور است ، به چه درك‏ها و انديشه‏هاى والائى نيازمند است .

ماداميكه يك روح از همه امتيازات و زيبائى‏ها و عوامل جالب عالم طبيعت و تمايلات طبيعى بالاتر نرود ، چنين وضع روانى كه پطروشفسكى در على ( ع ) سراغ گرفته است ، امكان ناپذير ميباشد .

و چون موضوع شور و عشق در كار است بطور قطع جمال و جلال مطلقى در پشت پرده طبيعت براى على ( ع ) دريافت شده و او را در جاذبيت خود قرار داده است . مردم معمولى بلكه متفكران ژرف انديش ميتوانند تا سر حدّ دريافت‏هاى

-----------
( 1 ) اسلام در ايران پطروشفسكى ترجمه آقاى كريم كشاورز ص 49 و 50

[ 177 ]

عميق و محبّت و خيرگى به موضوعات و حقايق ماوراى طبيعت موفق شوند ،

ولى گام نهادن به سر حدّ شور و عشق در آن موضوعات و حقايق ، جز كار پيشوايان رديف اول ماوراى طبيعت نمى‏باشد .

اين حقيقت را كه پطروشفسكى درباره عشق على بن ابيطالب ( ع ) متذكر شده است ، باضافه اينكه گفتار و كردار على ( ع ) بخوبى اثبات مى‏كند ، در جمله‏اى از پيامبر اكرم كه در مبحث « على از ديدگاه محمد ( ص ) » مطرح خواهيم كرد ، ديده مى‏شود . آن جمله چنين است : « لا تسبوا عليا فانه ممسوس فى ذات اللّه » 1 ( به على دشنام ندهيد ، زيرا او شيفته و بيقرار در ذات خداوندى است ) .