تركب موجوديت انسان از همسان‏ها و اضداد

انسان موجودى است ساخته شده از اجزاء متماثل و همسان مانند رگ‏ها و

[ 160 ]

اجزاء تشكيل دهنده خون و سلّول‏ها و غير ذلك كه در جريان زندگى آدمى ائتلاف دارند . و اين هماهنگى و ائتلاف يكى از دو ركن اساسى حيات انسانى است . ركن دوم حيات او ، اضدادى است كه در تكاپو و پويندگى منظم خود ، ادامه حيات را امكان‏پذير مى‏سازند . بحث مشروحى درباره تضاد در تفسير جمله :

و بمضادّته بين الأشياء عرف ان لا ضدّ له . ( و به جهت تضادى كه ميان اشياء انداخته است ، معلوم مى‏گردد كه براى خداوند ضدّى وجود ندارد ) . انجام خواهيم داد . 96 ، 97 وَ اسْتَأْدَى اْللَّهُ سُبْحانَهُ الْمَلائِكَةَ وَديعَتَهُ لَدَيْهِمْ وَ عَهْدِ وَصِيَّتِهِ اِلَيْهِمْ فى‏ الْأِذْعانِ بِالسُّجُودِ لَهُ فَقالَ سُبْحانَهُ : « اُسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا اِلاَّ اِبْليسَ » [ 1 ] ( آنگاه خداوند سبحان اداى امانتى را كه درباره آدم به فرشتگان سپرده و وصيتى را كه به آن موجودات مقدس براى اعتقاد و انجام سجده به آدم و خضوع و تعظيم به او نموده بود ، مطالبه كرد و فرمان سجده را صادر فرمود كه : « به آدم سجده كنيد ، همه فرشتگان به آدم سجده نمودند مگر شيطان ) .