سجده فرشتگان بر آدم و امتناع ورزيدن شيطان

ما براى توضيح دستورى كه به فرشتگان براى سجده به « آدم » ( ع ) داده شد ، ترجمه آيات مربوطه را مى‏آوريم :

هنگامى كه پروردگار تو به فرشتگان گفت :

من خليفه‏اى در روى زمين قرار مى‏دهم ، فرشتگان گفتند :

خدايا ، كسى را روى زمين قرار مى‏دهى كه فساد در آن راه بياندازد و خونها بريزد ، در حالى كه ما با ستايشت تسبيح و تقديست مى‏كنيم .

خدا گفت :

من مى‏دانم چيزى را كه شما نمى‏دانيد .

خداوند همه اسماء را به آدم تعليم نمود و سپس آنها را به فرشتگان عرضه كرد و گفت :

( 1 ) پس از كلمه بالسجود له ، اين دو كلمه : « و الخنوع لتكرمته ( و خشوع در اكرام آدم ) وجود دارد .

[ 161 ]

اگر راست مى‏گوييد خبرى از اسماء اينان بمن بدهيد . فرشتگان گفتند :

پاكيزه خداوندا ، ما علمى جز آنكه بما تعليم داده‏اى نداريم . خداوند به آدم گفت : فرشتگان را از اسماء آنان آگاه بساز ، وقتى كه آدم اسماء آنان را به فرشتگان اطلاع داد ، خدا گفت :

بشما نگفتم : من غيب آسمانها و زمين را مى‏دانم و مى‏دانم آنچه را كه شما آشكار مى‏سازيد و آنچه را كه پنهان مى‏داريد . و هنگامى كه به فرشتگان گفتيم : به آدم سجده كنيد همه آنها سجده كردند ، مگر شيطان كه امتناع ورزيد و تكبر نمود و او از گروه كافران است 1 . و از اين آيات بقرينه آيات ديگر مانند :

فَاِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فيهِ مِنْ رُوحى‏ فَقَعُوا لَهُ ساجِدينَ 2 .

( و هنگامى كه خلقت آدم را تكميل و از روح خود در او دميدم ، در برابر او به سجده بيافتيد ) .

معلوم مى‏شود كه سجده فرشتگان به آدم پس از تكميل خلقت و دميدن روح بدون فاصله زمانى انجام گرفته است .