14 علم فعلى

علم فعلى عبارتست از آن علم ذاتى كه بهيچ عاملى و انگيزه‏اى و معلومى وابسته نيست و در عين حال كه فروغ اين علم بر همه معلومات ميتابد ، تابع آن معلومات نيست ، كم و زياد نميشود ، هيچ تغيير و دگرگونى نمى‏پذيرد ، مسبوق

[ 313 ]

بهيچ جهلى نيست ، از استدلال و استشهاد بى‏نياز است . اين علم فعلى منحصر بر ذات اقدس الهى است و هيچ موجودى توانائى اين علم را ندارد . بلى ، با نظر به قدرت بسيار بزرگى كه خداوند براى دريافت واقعيات جهان هستى در نهاد انسانها گذاشته و با وصول انسان به مقام خلافت الهى در اين دنيا ميتواند از آن قدرت بهره‏بردارى نمايد ، لذا ميتوان گفت : مراحلى از علم فعلى كه عبارتست از حضور معلومات از مسير شهود در درون انسان ، براى اين خاك‏نشين ملكوتى امكان‏پذير مى‏باشد .

[ 314 ]

توجه :

تتمه مباحث مربوط به شناخت از ديدگاه علمى و فلسفى و همچنين شناخت از ديدگاه قرآن در جلد هفتم مطرح ميشود .

[ 315 ]