4 دو عامل محرك توجه

براى اينكه موضوعى بتواند توجه ما را بخود جلب نمايد ، يكى از دو عامل محرك يا مجموع آندو بايد بوجود بيايد . اين دو عامل محرك عبارتند از :

[ 261 ]

1 جالب‏بودن خود موضوع مانند اينكه براى اولين بار يك شاخه گل را مى‏بينيم كه تا آن موقع نديده بوديم ، و اين گل بقدرى زيبا يا داراى اجزاء و تركيب متنوعى است كه توجه ما را به خود جلب مينمايد . از اين قسم عامل محرك است كه در مسير شناخت‏هاى هدف‏گيرى شده به پديده‏هائى ميرسيم كه براى اولين بار آنها را مى‏بينيم ، مخصوصاً اگر احساس كنيم كه آن پديده به موضوع شناخت‏هاى ما مربوط است مثلا در جريان يك آزمايش پديده‏اى بعنوان معلول جريانى كه مورد آزمايش ما است بروز ميكند و توجه ما را به خود جلب مى‏كند . گاهى اتفاق مى‏افتد كه اين پديده فرعى با اهميتى بيشتر از آن موضوع كه براى شناخت مطرح كرده‏ايم ، تلقى ميشود و بقول مولانا :

گفت معشوقم تو بودستى نه آن
ليك كار از كار خيزد در جهان

2 هدفى كه ما را به تكاپوى معرفتى وادار كرده است . اين قاعده كلى را درباره عامل هدف همواره بايد بخاطر بسپاريم كه كميت و كيفيت و موقعيت‏هاى مربوط به شناخت وابسته به هدفى است كه توجه ما را به خود جلب نموده است . از نظر كميت ممكن است هدفى را كه مورد پى‏جوئى ما است ، به صدها شناخت جزئى و كلى نيازمند بوده باشد . از نظر كيفيت شناختهاى هدف‏گيرى شده بايد بتوانند هدفى را كه مورد تعقيب ما است روشن بسازند ،

براى شناخت يك مسئله حقوقى موضوعاتى مربوط به روابط انسانها با يكديگر مطرح مى‏شوند ، نه پديده‏هاى گياه‏شناسى . هر هدفى را كه براى شناخت برمى‏نهيم ، در واقع حوزه معينى دارد كه ما تنها ميتوانيم با ورود به آن حوزه به هدف برسيم .