سند

اين خطبه ، چند بخش از خطبه مفصّلى است كه امير المؤمنين پس از بيعت مردم با وى ، در مدينه ايراد كرده‏اند . علاوه بر اين خطبه ، قطعه‏اى از آن به شماره 15 بخش خطبه‏ها و جمله‏اى از آن نيز به شماره 188 حكمتهاى نهج البلاغه نقل شده است . افراد مختلفى آن را نقل كرده‏اند از جمله :

1 جاحظ ، ابى عثمان عمرو بن بحر ، ( ف . 255 ه . ق . ) ، در كتاب : « البيان و التبيين » ، ج 2 ، ص 65 .

2 ابن قتيبه دينورى ، ابى محمد عبد اللّه بن مسلم ، ( ف . 276 ه . ق . ) در كتاب :

« عيون الأخبار » ، ج 1 ، ص 60 و ج 2 ، ص 236 .

3 يعقوبى ، احمد بن اسحاق معروف به ابن واضح ( ف . 278 يا 282 يا 284 يا 292 ه . ق . ) ، در « تاريخ » ، ج 2 ، ص 135 .

4 ابن عبد ربّه ، ابو عمر احمد بن محمد ( ف . 328 ه . ق . ) ، در كتاب « عقد الفريد » ، ج 4 ، ص 162 .

5 شيخ كليني ، ابى جعفر محمد بن يعقوب ، ( ف . 328 يا 329 ه . ق . ) ، در « اصول كافى » ، كتاب الحجّة ، باب التمحيص و الامتحان ، ج 2 ، ص 194 . و در كتاب : « روضه كافى » ، حديث 23 ، ص 55 و 56 .

6 شيخ مفيد ، ابو عبد اللّه محمد بن محمد بن نعمان ، ( ف . 413 ه . ق . ) در كتاب :

« الارشاد » ، ص 128 .

7 شيخ طوسى ، ابو جعفر محمد بن الحسن بن على ، ( ف . 460 ه . ق . ) در كتاب « تلخيص الشافى » ، ج 3 ، ص 53 ، ط 2 ، از قول واقدى در كتاب الجمل خود .

منابع كلام قبل : ( كلبى ، ابو هلال و مسعودى ) را از منابع اين خطبه نيز مى‏توان به شمار آورد ، زيرا آن كلام قطعه‏اى از اين خطبه مى‏باشد .