سند

اين خطبه تركيبى است از سه خطبه كه امير المؤمنين ، به نقل مورّخان زير ، در سه مورد بيان كرده است ، بدين شرح :

الف از « كم أداريكم . . . تا . . . تهتّكت من آخر » . پس از شنيدن خبر حمله ضحّاك ابن قيس الفهرى به كاروان حجّ در ثعلبيّه در ذى حجّه سال 37 ،

ب از « كلّما أطلّ عليكم منسر . . . تا . . . فقد رمى بافوق ناصل » . پس از شنيدن خبر حمله نعمان بن بشير أنصارى به عين التمر در سال 39 ،

ج بخش آخر خطبه از « إنّكم و اللّه لكثير في الباحات . . . تا آخر خطبه » پس از شنيدن حمله جنايتكارانه بسر بن أبى أرطاة به حجاز و يمن در سال 40 .

كسانى كه هر سه قسمت يا بخشى از خطبه را نقل كرده‏اند عبارتند از :

1 احمد بن أبى يعقوب ، يعقوبى ( ف . 278 ه . ق . يا بيشتر ) در « تاريخ » ج 2 ،

صفحات 101 و 102 و 105 ترجمه فارسى .

2 احمد بن يحيى بلاذرى ( ف . 279 ه . ق . ) در « انساب الأشراف » ج 2 ، صفحات 438 ، 447 ، و 458 .

3 ابراهيم بن محمد ثقفى ( ف . 283 ه . ق . ) در « الغارات » ج 2 ، صفحات 423 ،

451 و 624 .

4 أبو جعفر محمد بن جرير طبرى ( ف . 310 ه . ق . ) در « تاريخ » ج 6 ، ص 3444 .