موضوع

توجّه پيوسته به بعد از مرگ ، و عبرت گرفتن از حوادث اين جهانى .

[ 266 ]

20 جهار العبر و من خطبة له عليه السّلام الإنتباه الدّائم للآخرة و الإعتبار من الدّنيا

فإنّكم لو عاينتم ما قد عاين من مات منكم ، لجزعتم و وهلتم ، و سمعتم و أطعتم ، و لكن محجوب عنكم ما قد عاينوا ، و قريب ما يطرح الحجاب ( 1 ) و لقد بصّرتم إن أبصرتم ، و أسمعتم إن سمعتم ، و هديتم إن اهتديتم ،

و بحقّ أقول لكم : لقد جاهرتكم العبر و زجرتم بما فيه مزدجر ، و ما يبلّغ عن اللّه بعد رسل السّماء إلاّ البشر [ 1 268 ] ( 2 )

[ 267 ]

20 فرياد هشدار دهندگان از جمله سخنان آن حضرت است توجّه پيوسته به جهان پسين و عبرت گرفتن از حوادث اين جهانى

اگر شما هم آنچه را در گذشتگان شما بى‏پرده و آشكارا مشاهده كرده‏اند ، به عيان و به روشنى مى‏ديديد ، بى‏گمان به هراس آمده خود را مى‏باختيد و شنوا گشته فرمان مى‏برديد ، و ليكن آنچه آنان مشاهده كرده‏اند ( در پس پرده حواس ظاهر و حجاب طبيعت ) از شما پنهان است ، و اندكى بيش نگذرد كه اين پرده ستبر از برابر چشم شما به كنار رود ( 1 ) به حقيقت چشم شما را هم ( در همين جهان ) بينا كرده‏اند اگر خود بخواهيد ببينيد ، و حقايق را به گوشتان رسانيده‏اند اگر بخواهيد بشنويد ، و شما را هدايت كرده‏اند اگر بخواهيد به راه آييد ، بر پايه حقّ و راستى به شما مى‏گويم : عبرتهاى آموزنده به بانگ بلند به شما هشدار مى‏دهند ، و با آنچه مى‏توان از كارهاى ناشايست و پيمودن راه انحرافى باز داشت ، باز پس رانده شده‏ايد ( شايد تكان خورده به هوش آييد . در هر زمان انتظار پيغمبر و كتابى نبايد داشته باشيد ) و بعد از پيام رسانان آسمان ، از طرف خدا جز بشر تبليغ نمى‏كند ، و حقايق الهى را به ديگران نمى‏رساند . [ 1 269 ] ( 2 )

[ 268 ]

[ 1 266 ] ما نقل مثل هذه الخطبة في مصادر أخرى :

« اصول الكافي » لثقة الاسلام الكليني الرازي :

محمّد بن يحيى العطّار ، عن بعض أصحابنا ، عن هارون بن مسلم ، عن مسعدة بن صدقة ،

عن أبي عبد اللّه ، عليه السّلام ، قال : قال أمير المؤمنين ، عليه السّلام :

« لا تختانوا ولاتكم ، و لا تغشّوا هداتكم ، و لا تجهّلوا أئمّتكم ، و لا تصدّعوا عن حبلكم فَتَفْشلُوا وَ تَذْهَبَ رِيْحُكُمْ ، و على هذا فليكن تأسيس أموركم ، و الزموا هذه الطّريقة ، فإنّكم لو عاينتم ما عاين من قد مات منكم ممّن خالف ما قد تدعون إليه ، لبدرتم و خرجتم و لسمعتم ، و لكن مّحجوب عنكم ما قد عاينوا ، و قريبا ما يطرح الحجاب » . ( ج 2 ، كتاب الحجّة ، حديث 1056 ) .

[ 269 ]

[ 1 267 ] ترجمه روايت منقول در « اصول كافى » :

محمّد بن يحيى العطّار ، به نقل از يكى از ياران ما ، او از هارون بن مسلم ، و او از مسعدة بن صدقة ، و او از ابى عبد اللّه [ جعفر بن محمّد الصادق ] عليه السلام و آن امام بزرگوار از قول امير المؤمنين عليه السلام نقل مى‏كند كه فرمود :

به واليان خود خيانت نكنيد ، و به رهبران راهنماى خود نيرنگ نزنيد ، و پيشوايان خود را به نادانى نيندازيد ، و از رشته پيوند وحدت خود پراكنده نشويد « كه در نتيجه سست گرديد و قدرت و شكوه شما از بين برود » . پس امور و اداره اجتماعتان بايد بر اين پايه گذاشته شده باشد و پيوسته همراه و عامل به اين روش باشيد . چه ، اگر شما بى گمان آشكارا چيزهايى را مى‏ديديد كه كسان مرده شما ،

از جمله آنان كه مخالفت با چيزهايى كرده‏اند كه شما بدان دعوت شده‏ايد ، ديده‏اند ، هر اينه بى‏درنگ به سوى پذيرش دعوت شتافته از لاك مخالفت خود بيرون مى‏آمديد و حتما به حق گوش مى‏كرديد ، ليكن آنچه را مشاهده كرده‏اند بر شما پوشيده است . و به زودى پرده [ حواس و مادّه با مرگتان ] از برابر چشمان شما هم كنار مى‏رود .