عناصر مهارت ارتباط ياري بخش

مشاوره

عناصر مهارت ارتباط ياري بخش

پرسش: چه عناصري در آموزش و مهارت ارتباط مؤثر، مهم است؟
پاسخ: اگرچه نمي توان استعداد ذاتي و سهم ژنتيك در مهارت و هنر ارتباط مؤثر را ناديده گرفت، ولي اصولا بخش قابل توجهي از مهارت ها و هنرهاي ارتباط مؤثر، اكتسابي و آموزشي است كه با تمرين، پشتكار و مشاهده، مطالعه و تجربه كردن حاصل مي شود. ارتباط مؤثر نظير كشاورزي و باغباني است؛ براي كاشت، داشت و برداشت ميوه و محصول، لازم است شرايط مكاني، اقليمي، بذر مرغوب، مراقبت هاي انساني، تقويت زمين، آبياري متناسب با نياز، ازبين بردن علف هاي هرز و آفات مادي و معنوي، و…رعايت شود، وگرنه به جز خستگي، اتلاف انرژي و وقت، هزينه هاي مالي ثمري برداشت نخواهیم كرد.
همان گونه كه ….
– كشاورز و باغبان براي بهره بري بيشتر، زمين را تقويت مي كنند و علف هاي هرز و آفات را از بين مي برند، در ارتباط، نيز صرف آشنايي با نكات و مطالعة علومي كه از آن ياد شد، قدرت بخش است، چرا كه گفته اند: «توانا بود هر كه دانا بود،» ولي براي بهره بري از فوايد بيشتر، تمرين، شركت در كلاس هاي مهارت هاي ارتباطي و الگوگيري از افراد موفق( مشاهده رفتار عيني، ديدن فيلم و..)، مطالعه و.. توصيه مي شود.
كاشتن نهال به تنهايی كافي نيست، مراقب مستمر از آنها نيز لازم و ضروري است، در ارتباط هم صرف ايجاد ارتباط، نيمي از راه است و مراقبت دائم از ارتباط ايجاد شده بقيه آن. براي داشتن زندگي شيرين، ارزش دارد كه زحمت بكشيم و از روابط مان نگهداري و مراقبت كنيم و به ¬راحتي خويشان و دوستان را از دست ندهيم، چون گل بي¬ خار خدا است و ارتباط اجتماعي مانند غذا براي ما لازم است.
نبینى باغبان چون گل بکارد**چه مایه غم خورد تا گل بر آرد
به روز و شب بود بى صبر و بى خواب**گهى پیراید او را گه دهد آب
گهى از بهر او خوابش رمیده**گهى خارش به دست اندر خلیده
به امید آن همه تیمار بیند**که تا روزى بر و گل بار بیند
همچنين براي چيدن محصولات پربار و شيرين از باغ روابط انساني در خانواده، محل كار يا تحصيل، 15عنصر مهم را بايد در ضمن آشنايي با علومي رعايت كنيم كه عبارتند از:
1- خودشناسی و مخاطب ¬شناسی(آشنايي با تحولات، اصول و ابعاد زیستی، روانی، اجتماعی و معنوی رشد، آشنايي روان شناسي شخصيت، آشنايي با روان شناسي روابط انساني و اجتماعي، آگاهي از روان شناسی زن و مرد، روان شناسي تفاوت هاي فردي)،
2- خداشناسی( خودشناسي مقدمة خداشناسي است)،
3- هنر و مهارت هوش هيجاني(هوش هیجانی= هوش درون فردي + هوش بين فردي.
4- هوش هيجان چهار مؤلفه بخش اصلي دارد: الف)- شناسايي هيجان هاي خود، ب)-مديريت هيجان ها با روش توقف ذهني، تمرين آرام سازي خود، تصويرسازي و…، ج)- شناسايي هيجان هاي ديگران با نگاه در آيينه هيجان هاي خود، د) بيان و ابراز قاطعانه هيجانات (نه كمرويي، نه پرخاشگري)؛
5- زمان و مکان ¬شناسی (بافت و زمینه شناسی و توجه به مقتضاي حال و مقام و مقال)،
6- زبان و واژه ¬شناسی (آشنايي با علوم بلاغيِ معانی، بیان و بدیع؛ آشنايي علم برنامه ريزي عصبي كلامي، توجه به قدرت كلمات، و..)،
7- ابزارشناسی (آشنايي با ابزار انتقال پيام دیداری، نوشتاری، شنیداری، گفتاری، لمسي، ترکیبی)،
8- پيام و محتوا شناسی( ديني، سياسي، تربيتي، اخلاقي، پزشكي، اجتماعي، اقتصادي، روان شناختي و…)،
9- شیوه تبادل پیام¬ شناسی(چهره به چهره، غیرحضوری، واقعي يا مجازي، و..)،
10- نیاز¬شناسی (نيازهاي زيستي و فيزيكي مانند غذا، خواب، مسكن، پوشاك و جنسي؛ نيازهاي ثانويه مانند حرمت خود، نياز به ايمني، پيوند اجتماعي، تبادل عاطفي يعني دوست داشتن و دوست داشته شدن، مقبوليت و تأييد اجتماعي، يافتن فلسفه و معناي زندگي، نياز به معنويت، نياز به خودشكوفايي)،
11- ارتباط ¬شناسی (آشنايي با انواع ارتباط: ارتباط کلامی و غیرکلامی، زبان بدن، زبان لحن)،
12- عوامل معنوي شناسي (اثر دعا، گناه، توسل، جن، شيطان، ايمان و عمل نيكو و..)،
13- فنون شناسي ( استفاده از فنون ياري بخش مانند اصالت، همدلی، پذیرش مثبت نا مشروط، مشخص بودن حالات، راز داری،
تذكر:
اصالت: خلوص و اجتناب از رفتار تصنعي، تظاهر، نقش و فيلم بازي كردن
همدلي: يعني ديدن زندگي و حوادث از منظر طرف مقابل
پذیرش مثبت نا مشروط: از پذیرش مثبت نامشروط دو تفسیر می توان کرد: الف) قضاوت نكردن دربارة رفتار او؛ ب) پذیرش یک انسان به عنوان موجودی ارزشمند و بااهمیت و دارای شأن.
مشخص بودن حالات: يعني ابراز احساسات و تجارب خاص، به شکل روان و مستقیم و کامل، بدون در نظر گرفتن محتوای هیجانی آنها.
14- هدف شناسي(افرادي كه مي خواهند سفري مهم و معنوي مانند حج بروند با همه خداحافظي مي كنند و حلاليت مي طلبند، ما هم بايد اگر باور كنيم هدف از آفرينش بندگي خدا است، از خدايیم و به او برمي گرديم و زمان بازگشت مان مشخص نيست، بسياري از اختلافات رفع مي شود).
15- ارزیابی و پیامد¬شناسی،(مشاهده و ارزيابي ارتباط براي شناسايي آسيب ها و قوت ها)
16- مراقبت شناسی(آفت و آسیب¬ شناسی و آسيب زدايي،كمك از نقاط قوت، تمركز براشتراكات و استمرار و حفظ ارتباط ايجادشده). [5]

پی نوشت :
محمدحسين قديري، عناصر مهارت ارتباط ياري بخش، ماهنامه رهنما، شماره 10. (اتحاديه انجمن هاي اسلامي دانش آموزان)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.