بیاد امام زمان مظلوم و غریبم اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج
? نقش امام سجاد (ع) در انسجام تشیّع
✳️ حضرت امام زین‌العابدین در سخت‌ترین شرایط و در سنّ ۲۴ سالگی به #امامت رسیدند. بعد از جریان کربلا، امام وارد جامعه‌ای شدند که درباره آن فرمودند: “ما در تمام مکه و مدینه، ۲۰ خانواده طرفدار خود نداریم” این جمله نشان از عدم شناخت مردم نسبت به امام است.
✳️ از سوی دیگر، حاکمیت نیز گستاخ شده بود. تقریبا اکثر مردم، لطف و محبت رسول خدا به سیدالشهداء را دیده بودند. شهادت مظلومانه امام حسین بدست آنان، نهایت گستاخی است. امام زین‌العابدین طبیعتا سابقه سیدالشهداء نزد پیامبر را ندارند [چون در عصر رسول خدا به دنیا نیامده بودند] لذا شهادت ایشان بسیار راحت‌تر می‌توانست اتفاق بیافتد.
? اما می‌بینیم که امام در طول ۳۴ سال امامت خود زمینه را فراهم کردند تا طرفداران تشیع، از تعداد ۲۰ خانواده به دانشگاهی ۴۰۰۰ نفری در زمان امامان بعد از خود، افزایش پیدا کند. علت این تغییر، رفتار حکیمانه امام زین‌العابدین بوده است.
✳️ بررسی سیره امام سجاد (ع) در ۳ بخش:
? ۱. مقطع زندگی ایشان، زمانه منع تدوین #حدیث بود. یعنی کسی اجازه نداشت تا حدیثی بنوسید. لذا شیعیان زمینه‌ای برای برقراری ارتباط با امام خود نداشتند، چون امام نمی‌توانستند روایتی را مطرح کنند. به همین جهت، حضرت معارف را با زبان #دعا مطرح نمودند.
امام دعا را تعلیم فرمودند و نزدیکان هم آن را نوشتند. بنابراین بیان معارف و تعلیمات شیعه تعطیل نشد. فقط روش بیان آن متفاوت شد، آن هم به روش دعا.
اگر مردم از نگارش حدیث منع داشتند و نتوانستند روایات را در اختیار بگیرند، اما با این حرکت، توانستند دعا را زیر لب ترنّم کنند. بواسطه ترنّم دعا، هم معارف #شیعه ترویج شد و هم پایه‌های وحدت در جامعه شیعه شکل گرفت.
? ۲. با موجود منع حدیث، حضرت روایات متعددی را بیان کردند که در آنها، مردم به صورتهای مختلف به خواندن قرآن تشویق و ترغیب شده بودند. از جمله احادیثی در باب: فضیلت ختم قرآن در مکه، فضیلت ختم قرآن در طول ماه و …
چون حکومت با خواندن قرآن مشکلی نداشت، لذا با نشر چنین احادیثی نتوانست مخالفت کند. امام نیز مسائل اجتماعی و سیاسی را مطرح نمی‌کردند تا حکومت دلیلی برای تقابل با ایشان نداشته باشد.
وقتی مردم به سراغ خواندن قرآن می‌روند، سؤالاتی از قرآن برای آنها مطرح می‌شود که طبیعتا در پی پاسخش هستند. امام در طول ۳۴ سال امامت خود، از فرصت مناسک حج در مکه استفاده کرده و در میان عموم حاضر می‌شدند. مردم سؤال می‌پرسیدند و امام در پاسخ به سؤالات، معارف #دین را تبیین می‌کردند. به این ترتیب جامعه شیعه، حول محور قرآن بر مبنای فرمایش امام، منسجم و یکپارچه می‌شود.
? ۳. سومین کار امام که موجب انسجام تشکّل شیعه شد، اقامه عزای حضرت سیدالشهداء بود.
در طول دوران امامت، امام اقدام به نمادسازی می‌کنند. وقتی گوسفندی ذبح می‌شود، امام ذکر مصیبت می‌کنند. وقتی طفل شیرخواره‌ای را می‌بینند، یاد حضرت علی‌اصغر می‌کنند. وقتی غذا و آب می‌آورند، عطش و گرسنگی پدر بزرگوارشان در کربلا را متذکر می‌شوند. اقامه عزای حضرت سیدالشهداء باعث حفظ دین در جامعه است.
✳️ امام زین‌العابدین با این ۳ شیوه، تشکّل شیعه را انسجام بخشیدند تا زمینه برای امام باقر و امام صادق علیهم السلام فراهم گردد.
________________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
