بر همین اساس است که برای استفاده صحیح و بجا از چشم نیز در آیات و روایات توصیههایی شده، امام سجاد علیهالسلام در رساله حقوق خویش در مورد حق چشم میفرمایند: “حق چشم بر صاحبش دو چیز است: اول اینکه آن را از نگاه کردن به حرامها باز دارد و دوم اینکه از نگاه کردنش عبرت گیرد.”
در قرآن کریم نیز در مورد نحوه استفاده از چشم، به زنان و مردان مومن سفارش شده که مراقب چشمهای خود بوده از نگاه به نامحرم خودداری کنند، از جمله در آیه سی سوره نور به مردان دستور میدهد تا به زنان نامحرم کوچکترین نگاهی نکنند با این بیان که (به مردان با ایمان بگو: دیده فرو نهند و پاکدامنی ورزند که این برای آنان پا(این کلمه سانسور شده است)هتر است زیرا خدا به آنچه میکنند آگاه است ) و این دستور را به زنان مومن در آیه سی و یک همین سوره چنین بیان میدارد ( و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را _ از هر نامحرمی _ فرو بندند و زیورهای خود را آشکار نگردانند مگر آنچه که _ طبعا _ از آن پیداست و باید روسری خود را بر گردن خویش فرو اندازند و زیورهایهایشان را جز برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدر شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان _ همکیش _ خود یا کنیزانشان یا کودکانی که بر عورتهای زنان وقوف حاصل نکردهاند آشکار نکنند و پاهای خود را _ به گونهای به زمین _ نکوبند تا آنچه از زینتشان نهفته میدارند معلوم گردد. ای مومنان همگی _ از مرد و زن _ به درگاه خدا توبه کنید امید که رستگار شوید.)
امام علی علیه السلام نیز در مورد نشانههای مردمان باتقوا فرمودند:
“… از هر چه خدا برایشان حرام کرده، چشم می بندد.”
عاقبت نگاه!!
پس این چشمی که از نشانههای قدرت خدا و از نعمتهای بزرگ اوست، اگر مراقبت و کنترل نشود باعث به انحراف کشیده شدن انسان میشود و ممکن است یک نگاه و حتی نیم نگاهی باعث سیاهبختی گردد. چون بنابه فرمایش امام صادق علیه السلام نگاه به نامحرم تیری است از تیرهای زهرآگین شیطان و چه بسیار نگاهی که حسرتهای دراز به بار آورد. مانند برصیصای عابد که گویند: فردی بود به نام برصیصا که عابد زاهد و به عنوان فردی مستجاب الدعوة شناخته میشد. روزی دختر سلطان مریض شد و مرضش شدت یافت پس دختر را نزدش آوردند تا دعا کند بلکه شفا یابد پس دختر را در نزدش گذاشته و رفتند تا او بریش دعا کرده شفا یابد برصیصا باید میگفت که حضور دختر در این جا برای دعا کردن لازم نیست. و بدون حضور او نیز میشود دعا کرد، اما احتیاط نکرده در دام شیطان افتاد، به دختر نگاه کرد و دچار حرام شد. عبادتهای چندین سالهاش نیز نتوانست او را از انجام حرام باز دارد. سپس به خاطر فرار از این رسوایی پیش آمده به وسوسه شیطان دختر را کشت و دفنش کرد. فردای آن روز که برای بردن دختر سلطان به نزد برصیصا آمدند و از دختر جویا شوند پس از جستجو، او را کشته و مدفون یافتند. پس دستور اعدام او صادر شد و او در اثر پیروی از شیطان و افتادن در دام شیطان در اثر نگاه به نامحرم ، بالاخره آتش جهنم نصیبش شد.
بر اساس همین تاثیر نگاه کردن در انسان است که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: “کسی که دیده خود را از نگاه به زن نامحرم سیراب کند، خداوند در قیامت چشمان او را بوسیله میخهای آتشین و آتش پر میکند و چون حسابرسی مردم به پایان برسد، او را در جهنم میاندارد