نکوهش پيروي از گمان

نکوهش پيروي از گمان
وَ ما يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلاَّ ظَنًّا إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِما يَفْعَلُونَ

و بيشتر آنان جز از گمان (بى‏پايه) پيروى نمى‏كنند. قطعاً گمان به هيچ وجه (انسان را) از حقيقت بى‏نياز نمى‏كند، همانا خداوند به آنچه مردم انجام مى‏دهند، آگاه است.
آیه 36 از سوره مبارکه يونس
آنچه داراى ارزش واقعى است، «علم» است. گمان قوى و اطمينان نيز اگر مبناى صحيح داشته باشد، ارزش دارد همچون گمانى كه از ظاهر آيات و روايات، در شناخت حكم خدا (آن هم در مسائل فرعى) براى فقيه حاصل مى‏شود. امّا گمان در عقيده، اگر منشأ آن تقليد از نياكان و تعصّبات جاهلى باشد، بى‏ارزش است.