بیاد امام زمان مظلوم و غریبم اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج
?«کنترل ذهن» مهم‌ترین تمرین برای افزایش قدرت روحی است
? #کنترل_ذهن_در_مسیر_تقرب (ج۱)-قسمت اول
?افعال انسان دو نوعند: افعال ظاهری و افعال باطنی یا درونی
?مهم‌ترین افعال خوب و مهم‌ترین افعال بدِ انسان، از نوع افعال درونی هستند
?کنترل رفتارهای قلبی بیشتر از طریق کنترل ذهن میتواند انجام بگیرد
?در فرهنگ و سبک زندگی جامعۀ ما عواملی وجود دارد که ضدّ کنترل ذهن است
_____________________
#علیرضا_پناهیان
?کارها و افعالی که می‌توانیم انجام دهیم به دو نوع اساسی قابل تقسیم هستند: یکی کارها و افعال ظاهری که با دست و زبان و اعضاء و جوارح خودمان می‌توانیم انجام دهیم(مثل صدقه‌دادن و…) نوع دیگر، کارهای باطنی هستند و اتفاقاتی که در درون انسان صورت می‌گیرد، مثل اینکه «دربارۀ چه چیزی فکر کنیم؟ به چه موضوعی توجه کنیم؟ به چه چیزی عشق بورزیم؟ دل به چه بسپاریم؟» اینها فعل‌های درونی هستند.
?هرچند رفتارهای ظاهری انسان از اهمیت بالایی برخوردارند، ولی مهم‌ترین افعال خوب و مهم‌ترین افعال بد، در درون روح انسان هستند. رفتارهای درونی هم به دو بخش قابل تقسیم هستند: یکی رفتارهایی که بیشتر مربوط به عواطف و احساسات ما می‌شوند که کنترل اینها بسیار دشوار است. دوم، رفتارهایی که مربوط به اندیشه و دایرۀ ذهن انسان هستند که کنترل اینها آسان‌تر است و اصلاً کنترل رفتارهای قلبی نیز بیشتر از طریق همین کنترل ذهن میتواند انجام بگیرد؛ مثلاً اینکه دربارۀ چه چیزی فکر کنیم یا دربارۀ چه چیزی فکر نکنیم. یا اینکه نگذاریم فکرمان پراکنده شود. این قدرتی که انسان برای ذهن خودش اعمال می‌کند، بالاترین قدرت یک انسان است.
?همان‌طور که انسان با انجام حرکات ورزشی، عضلات بدن خود را تقویت می‌کند، برای تقویت عضلات روح نیز مهم‌ترین ورزش و تمرین، کنترل ذهن است. کنترل ذهن، واقعاً یک ورزش است. حتی در برخی ورزش‌های شرقی(مثل کنگ‌فو) ورزش‌های جسمی و ذهنی با هم است و روی تمرکز ذهن، خیلی تأکید می‌شود. اما برعکس؛ در فرهنگ پُر از هرزگی که از غرب می‌آید، چیزی به‌نام کنترل ذهن وجود ندارد، بلکه بی‌ارادگیِ مطلق، به افراد تلقین می‌شود. یکی از کارهایی که موسیقی انجام می‌دهد این است که کنترل ذهن را از دست انسان خارج می‌کند.
?ما حتی می‌توانیم در خواب هم کنترل ذهن کنیم، یا حتی خود خواب را هم می‌توانیم کنترل کنیم، و این قدرت‌های روحی را از ما خواسته‌اند. کنترل‌های جسمی همه به‌خاطر تقویت کنترل روحی است. وقتی از «کنترل روحی» یا «قدرت روحی» سخن گفته می‌شود، اینها معمولاً یعنی کنترل ذهن؛ چون انسان زیاد نمی‌تواند دل (قلب) خودش را کنترل کند. انسان اگر بخواهد به چیزی علاقه پیدا کند، نمی‌تواند به دل خودش زور بگوید که «علاقه پیدا کن!» لذا اگر توصیه‌ای برای کنترل دل شده است، در واقع منظور، همان کنترل ذهن است. مثلاً می‌توانی کنترل کنی که به چه چیزی فکر نکنی یا فکر کنی. رفتارهای باطنی همه نوعاً می‌توانند زیرمجموعۀ کنترل ذهن قرار بگیرند.
?در یک تست روان‌شناسی، بررسی کرده‌اند که چه کسانی موفق می‌شوند یک کاری را انجام ندهند در حالی‌که آن کار را دوست دارند. چند تا شیرینی جلوی چند دانش‌آموز گذاشتند و گفتند «این شیرینی‌ها را تا نیم ساعت نخورید» در این آزمایش، بچه‌هایی که مدام به شیرینی نگاه می‌کردند، سرانجام نتوانستند خودشان کنترل کنند و شیرینی را خوردند. اما کسانی که به شیرینی نگاه نمی‌کردند، موفق شدند خودشان را کنترل کنند و نخورند. یعنی کنترل تمایلات را از راه کنترل ذهن، انجام می‌دهند(کسانی که به آن موضوع فکر نمی‌کنند، می‌توانند خودشان را کنترل کنند)
?حجاب هم کمک می‌کند که ذهن افراد پریشان نشود، ذهن انسان هرکجا رفت، دل هم به دنبالش می‌رود و دیگر نمی‌توانی دل را کنترل کنی، اما ذهن را می‌توانی کنترل کنی.
?در فرهنگ و سبک زندگی جامعۀ ما عواملی وجود دارد که ضد کنترل ذهن است. اوقات فراغت در زندگی شهری، افزایش پیدا کرده و ابزار سرگرمی هم زیاد شده است؛ یعنی چیزهایی که مدام ذهن ما را مشغول می‌کند و هر لحظه توجه ما را جلب می‌کند(مثل تلویزیون، موبایل، شبکه‌های مجازی و…) حالا اینکه توجه ما را به چه چیزی جلب می‌کند، زیاد مهم نیست، مهم این است که وقتی دیگران مدام توجه تو را به اینجا و آنجا جلب کردند، کم‌کم کنترل ذهن خودت را از دست می‌دهی، کم‌کم ذهن تو را هرزه می‌کند و قدرت کنترل ذهن تو را نابود می‌کند.
?یکی از مصادیق مهم کنترل ذهن «نیّت» است
?اگر اصلِ نیّت هم در قلب باشد لااقل «دستگیره‌اش» ذهن است
? #کنترل_ذهن_در_مسیر_تقرب (ج۱)-قسمت دوم
?در رفتارهای دینی ما تکنیک‌هایی برای کنترل ذهن وجود دارد
?خدا برای قدرت کنترل ذهن ما ارزش قائل است؛ در عبادات ما هم زمینۀ آن را فراهم کرده است
?امام صادق(ع): چرا یک‌عده‌ای تا ابد در عذاب جهنم می‌مانند؟ چون نیتشان این بود که اگر تا ابد در دنیا بمانند، بد باشند!
___________
#علیرضا_پناهیان
?موضوع کنترل ذهن، به رفتار درونی انسان برمی‌گردد و نتیجه‌اش «قدرت روحی» است، اگر کسی قدرت روحی پیدا کند، در عرصۀ دانش، دانشمند خواهد شد، در عرصۀ عمل، خلاقیت پیدا خواهد کرد و لذتی مثل لذت خلاقیت برای انسان نیست!
?خداوند برای قدرت کنترل ذهن ما خیلی ارزش قائل است. در عبادات ما هم زمینۀ کنترل ذهن فراهم شده است. مثلاً اینکه توصیه شده است سحر بیدار شوید، در موقع سحر طبیعتاً ذهن انسان خالی است و فرصت خوبی است برای اینکه خودش بیندیشد و ذهن خود را متمرکز کند.
?در رفتارهای دینی ما هم تکنیک‌هایی برای کنترل ذهن وجود دارد؛ مثلاً می‌دانید چرا نماز یک رفتار تکراری است؟ خدا این-تکراری‌بودن نماز- را به‌خاطر کنترل ذهن، قرار داده است؛ می‌خواهد عوامل دیگر، توجه تو را جلب نکند و تو با قدرت ذهن خودت به چیزی توجه پیدا کنی تا قدرت کنترل ذهنت بیشتر شود. مهم این است که انسان بتواند خودش به یک موضوعی تمرکز پیدا کند نه اینکه دیگران(یا برخی عوامل بیرونی) ذهن او را روی یک موضوعی متمرکز کنند.
?اینکه شخص دیگری ذهن ما را اداره کند خوب نیست؛ البته اگر آن شخص، پروردگار عالم باشد اتفاقاً خیلی هم خوب است! توجهِ خودت را به خدا بسپار، او وقتی روی ذهن تو کار کند، قدرت ذهن تو را افزایش می‌دهد. بگذار قرآن توجه تو را جلب کند، ببین چه می‌شود! یک‌بار توجهت را به بهشت جلب می‌کند، یک‌بار به جهنم و… بیایید با قرآن سرگرم بشویم؛ بگذاریم قرآن توجه ما را به این موضوع و آن موضوع جلب کند.
?حتی به شما توصیه می‌کنم زیاد پای منبرِ کسانی که می‌توانند توجه شما را عمیقاً جلب کنند، ننشینید، بلکه «واعِظاً لِنَفسِه» داشته باشید، گاهی خودتان برای خودتان منبر بروید. اگر همیشه عادت کنی یک شخص دیگری توجه تو را جلب کند(حتی به موضوعات خوب) پس کِی می‌خواهی خودت توجه خودت را جلب کنی؟!
?موضوع کنترل ذهن و افعال درونی، این‌قدر مهم و تأثیرگذار است که وقتی یک کسی به چیزی توجه می‌کند، روی توجهِ اشخاص دیگری که در کنار او هستند نیز اثر می‌گذارد. لذا توصیه شده است که با «انسان‌های متوجه» نشست‌وبرخاست کنیم.
?یکی از مصادیق مهم کنترل ذهن، نیّت است. نیّت نصفش مربوط به ذهن است و نصفش مربوط به قلب است. نیّت همه‌اش در ذهن نیست؛ خواستِ قلبی انسان هم هست اما در ذهن، این خواستِ قلبی، مرور می‌شود.
?نیّت، ترکیبی از فکر و دل(ذهن و علاقه) است، اگر اصلِ نیّت هم در قلب باشد، لااقل می‌توان گفت که دستگیره‌اش ذهن است. گاهی اوقات برخی علاقه‌های انسان ضعیف هستند اما این دستگیرۀ ذهن، میتواند آن علاقه‌های ضعیف را بگیرد و بیرون بکشد. یعنی می‌توانی آن علاقۀ خوب را که در وجودت گُم شده بود، به‌وسیلۀ ذهنت پیدا کنی و تقویت کنی.
?حالا ببینید انسان چقدر در ذهن خودش میتواند روی نیّت و روی آن بخش قلبی نیّت، کار کند؛ واقعاً عجیب است! مثلاً بگویید: ثواب روضه‌های ما در این ماه محرم، به روح امام و شهدا و پدر و مادرمان برسد؛ آنها را یاد کنید. با همین نیّت خودت می‌توانی در عالم تأثیر بگذاری. همین ذهن و نیّتِ تو، برایت عبادتگاه و زیارتگاه می‌شود و محل ثواب و عقاب می‌شود.
?امام صادق(ع)-در باب اهمیت نیت- می‌فرماید: «إِنَّمَا خُلِّدَ أَهْلُ النَّارِ فِي النَّارِ لِأَنَّ نِيَّاتِهِمْ كَانَتْ فِي الدُّنْيَا أَنْ لَوْ خُلِّدُوا فِيهَا أَنْ يَعْصُوا اللَّهَ أَبَداً…» (کافی/2/85) چرا یک‌عده‌ای در جهنم، مخلّد در عذاب می‌شوند؟ چون نیتش این بود که اگر تا ابد در دنیا بماند، بد باشد! چرا اهل بهشت در بهشت مخلّد می‌شوند؟ چون نیتش این بود که اگر تا ابد در دنیا بماند، خوب باشد و این کارهای خوب را انجام دهد. به همین نیت‌هاست که اینها در بهشت و آنها در جهنم مخلّد می‌شوند. سپس حضرت این آیه را خواندند: «قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلى شاكِلَتِه» یعنی هر کسی عمل می‌کند، بر اساس نیتش عمل می‌کند.
?حسینیه آیت‌الله حق‌شناس – ۹۷.۰۶.۲۰
?صوت در: @Panahian_mp3
@Panahian_text
