بیاد امام زمان مظلوم و غریبم اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج
پيشگفتار
نگاهى بر زندگى نويسنده كتاب كافى
براى اينكه نگاهى با بصيرت ، بيشتر اين كتاب را مطالعه كنيم ، لازم است در اين مقدمه به امور زير توجه شود:
مؤ لف و نويسنده كتاب ارزشمند (كافى ) (كه شامل اصول كافى در دو جلد، و فروع كافى در پنج جلد، و روضه كافى در يك جلد است ) عالم و محدث كبير قرن دوم و سوم ، ثقه الاسلام ابوجعفر، محمد بن يعقوب بن اسحاق كلينى رازى (ره ) است .
اين عالم بزرگ در قرن دوم و هجرى در روستاى (كلين ) (بر وزن حسين ) ديده به جهان گشود، اين روستا هم اكنون ، معروف است و در 38 كيلومترى جنوب غربى شهر رى مى باشد، و حدود پنج كيلومتر با جاده قم ، فاصله دارد، مقبره پدرش (شيخ يعقوب كلينى ) (ره ) در همين روستا است .
از اين روستا، فقهاء و محدثين بزرگى برخاسته اند كه از جمله آنها محمد بن يعقوب كلينى (مؤ لف كتاب كافى )، و دائى او مرحوم (علان ) مى باشند، مرحوم مى باشند، مرحوم كلينى در روستاى كلين مى زيست ، و به شهر رى رفت و آمد مى كرد، و به عنوان شيخ و پيشواى شيعيان ، شناخته مى شد و سپس به بغداد، مسافرت كرد و در آنجا به تدريس و فتوا اشتغال داشت .
سال تولد مرحوم كلينى ، معلوم نيست ، ولى در سال وفات او بعضى گويند در سال 329 ه .ق بوده و بعضى سال 328 و سال 330 را ذكر كرده اند.
جالب توجه اينكه : مرحوم كلينى (ره ) در عصر نواب خاص حضرت ولى عصر (عج )(1) مى زيست .
و نظر به اينكه : رحلت آخرين نايب خاص امام زمان (عج ) يعنى (على بن محمد سميرى ) در شعبان سال 329 ه .ق بوده است ، بدست مى آيد كه مرحوم كلينى (ره ) همان سال يا يك سال قبل يا بعد، از دنيا رفته ، بنابراين كتاب كافى (اصول و فروغ و روضه ) را در عصر نواب اربعه نوشته است ، و به نظر مى رسد كتاب كافى را توسط نايبان خاص امام عصر(عج )بر آن حضرت ، عرضه كرده باشد، و به نقل بعضى ، آن حضرت فرموده : الكافى كاف لشيعتنا: (كتاب كافى براى شيعيان ما كافى است .)
سال تاءليف كتاب كافى ، معلوم نيست ، ولى نقل شده كه اين كتاب در طول بيست سال ، تحرير يافته است .
مرقد شريف مرحوم كلينى ، در باب الكوفه بغداد است ، و هم اكنون در جانب شرقى دجله كرخ رود قرار گرفته و بين سنى و شيعه شهرت دارد، و محل زيارت شيعيان و ساير مسلمانان مى باشد.
مرحوم كلينى (ره ) غير از كافى ، تاءليفات ديگرى نيز داشته است ، و شاگردان برجسته اى از مكتب او برخاستند.
در شاءن و مقام او علماى بزرگ ، سخنانى گفته اند، و او را به عنوان امين اسلام ، راهنماى اعلام ، پيشتاز علماى پيشين ، و مورد اطمينان و اتفاق همگان ، ياد كرده اند.
عالم بزرگ محمد تقى مجلسى (ره ) در شاءن او مى گويد:
(حق اين است كه در ميان علماى شيعه مانند كلينى نيامده است و هر كه در رواياتى كه او نقل كرده و تنظيم نموده ، دقت كند، در مى يابد كه او از جانب خداوند، مورد تاءييد بوده است .)
دانشمند معروف اهل تسنن ، ابن اثير در شاءن او مى گويد:
(مرحوم كلينى به شيعيان دوازده امامى ، در قرن سوم ، زندگى تازه اى بخشيد، و عالم و پيشواى مشهور در آن مذهب است ).
و علامه مجلسى (ره ) مى گويد: (مرحوم كلينى شيخ راستين ، مورد اطمينان اسلام ، مورد قبول طوائف مختلف مردم ، مورد ستايش شيعه و سنى مى باشد).
نجاشى مى گويد: (او در زمان خود، شيخ و پيشواى شيعه در درى بود، و حديث را از همه بيشتر، ضبط كرده ، و بيشتر از همه ، مورد اعتماد است ).(2)
