انسان از نگاه قرآن
گزیده جلسه بیست و دوم
از صفات نکوهیدهی انسان براساس آیات قرآن، رویگردانی از دعا است.
در حالت سختی که آدمی اهل دعا میشود ولی اگر شدائد نباشد و شرایط عادی باشد، انسان اهل دعا نمیشود.
دعا، کلامی است که باید دلالت بر ارتباط قلبی بین بنده و خدا کند. اگر این ارتباط باشد دعا مستجاب است.
همین ارتباط قلبی است که ارزش دارد و به انسان ارزش میدهد.
در آیه ۷۷ سوره فرقان میفرماید: بگو اگر دعای شما نبود، به شما اعتنائی نمیکردم.
در سوره بقره ۱۸۶ میفرماید: وقتی بندگان من دربارهی من از تو سوال کردند که خدا کجاست؟ بگو نزدیک است، و آنچه را که دعا کننده میخواهد زمانیکه دعا میکند، اجابت میکند.
❇️ خدا در آیاتی میفرماید در همهی حالات من را بخوانید:
۱. سوره غافر آیه ۶۰: بخوانید مرا تا خواستهی شما را اجابت کنم.
۲. سوره اعراف آیه ۵۵: بخوانید پروردگارتان را در آشکار و نهان.
۳. سوره کهف آیه ۲۸: پروردگارشان را میخوانند صبح و شام.
۴. سوره سجده آیه ۱۶: پروردگارشان را میخوانند با بیم و امید. (امید جایی است که آدمی خوشحال است و بیم آنجایی است که آدمی ناراحت است)
۵. سوره عنکبوت آیه ۶۵: مشرکان وقتی سوار کشتی میشوند و وقتی گرفتار طوفان و امواج میشوند، خدا را با اخلاص میخوانند. ما آنها را نجات میدهیم به سوی خشکی.
۶. سوره نمل آیه ۶۲: وقتی درماندهای به پیشگاهش به دعا برخیزد، کیست که غیر از او کشف سوء بکند؟
???? دعا ظهور این آیه است: یا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ. یعنی بشر بیچاره است نسبت به حضرت حق.
فقر و احتیاج به سوی خدا را دائما باید گفت نه فقط موقع گرفتاری.
????فرمایشات اهل بیت درباره دعا
رسول اکرم میفرمایند: باشرافتترین بندگی، دعا است.
در حدیثی دیگر میفرمایند: گرامیتر از دعا نزد خداوند هیچ عبادتی نیست.
باز میفرمایند: محبوبتر از خواستن، نزد خدا نیست.
امیرالمومنین(ع) میفرمایند: محبوبترین عمل روی زمین دعا است.
در حدیثی دیگر میفرمایند: راه نزدیک شدن به خدا، درخواست کردن از اوست و راه نزدیک شدن به مردم، نخواستن از آنها است.
از امیرالمومنین(ع) سوال کردند: چه عملی نجات بخش است؟ فرمودند: مطالبهی آنچه نزد خدا است.
از امام باقر(ع) سوال کردند: برترین عبادت چیست؟ فرمودند: چیزی برتر نزد خدا نیست که از آنچه نزد او است بخواهد، و منفور نزد خدا کسی است که از خواستن از خدا عارش میآید و از خداوند مطالبه نمیکند.
???? زندگی سخت
در سوره طه ۱۲۴ میفرماید: کسیکه از یاد من اعراض کند، زندگیاش سخت است و روز قیامت هم نابینا است.
مصداق اعراض از یاد خدا که معیشت را ضَنک (سخت) میکند، ترک دعا است و این اعراض در اثر غفلت است و غفلت حد تفریط نفس ناطقه است.
در سوره یونس میفرماید: چون بیچارگی به انسانها رو میآورد، دعا میکنند خوابیده، نشسته و درحال راه رفتن و وقتی ما سختی را برطرف کردیم، اصلا انگار برای برطرف شدن از ما چیزی نمیخواست.
در سوره زخرف ۳۶ میفرماید: اگر کسی از ما جدا شد، شیطان را بر او میگمارانیم و همراهش است.
در سوره نساء آیه ۳۸ فرمود: و شیطان چه بد همنشینی است.
▫️امیرالمومنین(ع) در نصیحتی فرمودند: از کسانی نباش که خودپسند شود هرگاه در عافیت به سر برد و مأیوس میشود وقتی مبتلا شد.
در حدیثی دیگر میفرماید: وقتی به او دردسری میرسد، خدا را از سر بیچارگی میخواند و وقتی برطرف شد، دوباره به همان غرور خودش برمیگردد.
امام زین العابدین(ع) در مناجاتشان میفرمایند: خدایا مرا از آدمهایی قرار نده که خوشیهای دنیا سرمستشان میکند و از آن آدمهایی نباشم که بلا به زمینش میزند. آدمهایی که اینطور هستند، جز در هنگام سختی تو را نمیخوانند و جز در مقام مصیبت زدگی به تو رو نمیکنند و وقتی هم که میخواهند تو را بخوانند، صورتشان را زمین میگذارند و دستشان را بالا میآورند.
امام صادق(ع) میفرمایند: اهل دعا باشید. اگر بندگان اهل دعا باشند، هنگامیکه سختی برسد و دعا کنند، ملائکه میگویند این صدا برای ما آشنا است و وقتی اهل دعا نیستند، وقتی دعا میکنند به خاطر اینکه سختی رسیده، ملائکه میگویند: تا امروز کجا بودی؟
در حدیثی دیگر میفرمایند: کسیکه در دعا پیشدستی کند (همیشه اهل دعا باشد)، وقتی مشکلات میرسد و دعا میکند دعایش مستجاب است و ملائکه بیان میکنند: صدای آشنا و ممانعتی از بالا رفتن این صدا نمیکنند.
امام کاظم(ع) به نقل از امام زین العابدین(ع) فرمودند: دعا در حالت مصیبت زدگی، منفعتی ندارد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
استاد سیدمحمدباقر علوی تهرانی
جلسه ۲۲ | شبـهای ماه مبارک رمضان
مسجد حضرت امیر علیه السلام
موضوع: انسان از نگاه قرآن
@Fares_ir