أمیرالمؤمنین (علیه السلام)
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- یَا أَهْلَ الْکُوفَهًْ! قَدْ دَعَوْتُکُمْ إِلَی جِهَادِ هَؤُلَاءِ الْقَوْمِ لَیْلًا وَ نَهَاراً، وَ سِرّاً وَ إِعْلَاناً، وَ قُلْتُ لَکُمُ اغْزُوهُمْ قَبْلَ أَنْ یَغْزُوکُمْ فَإِنَّهُ مَا غُزِیَ قَوْمٌ فِی عُقْرِ دَارِهِمْ إِلَّا ذَلُّوا. فَتَوَاکَلْتُمْ وَ تَخَاذَلْتُمْ، وَ ثَقُلَ عَلَیْکُمْ قَوْلِی، وَ اسْتَصْعَبَ عَلَیْکُمْ أَمْرِی، وَ اتَّخَذْتُمُوهُ وَراءَکُمْ ظِهْرِیًّا حَتَّی شُنَّتْ عَلَیْکُمُ الْغَارَاتُ، وَ ظَهَرَتْ فِیکُمُ الْفَوَاحِشُ وَ الْمُنْکَرَاتُ، تُمْسِیکُمْ وَ تُصْبِحُکُمْ کَمَا فَعَلَ بِأَهْلِ الْمَثُلَاتِ مِنْ قَبْلِکُمْ، حَیْثُ أَخْبَرَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَنِ الْجَبَابِرَهًْ الْعُتَاهًْ الطُّغَاهًْ، وَ الْمُسْتَضْعَفِینَ الْغُوَاهًْ فِی قَوْلِهِ تَعَالَی یُذَبِّحُونَ أَبْناءَکُمْ وَ یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ وَ فِی ذلِکُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظِیمٌ.
امام علی (علیه السلام) ای اهل کوفه! من شما را شب و روز و آشکار و نهان، به جهاد در مقابل این گروه منافق دعوت کرده و به شما گفتم: «با این جماعت، قبل از آنکه آنان با شما بهجنگ برخیزند، بجنگید؛ چرا که هر قومی که در کنار خانهی خود با دشمن بجنگد حتماً شکست خورده و ذلیل میشود». امّا شما پای در دامن خود کشیده [و در خانههای خویش به فراغت و عیش مشغول گشتید و بهوسیلهی آن] ذلیل شدید؛ سخن من بر شما گران و حکم و امرم در نظرتان سخت آمد. بنابراین سخنان مرا پشت سر انداختید تا اینکه دشمن بر شما یورش آورد [و بهواسطهی طغیان و فساد آنان] کارهای زشت، فساد و منکر در میان شما رخ داد وبر اثر این کارها، روزگار شما مانند روزگار سخت پیشینیان [بلادیده] شد، همان پیشینیانی که ستمکاری و سرکشی کردند و افراد ضعیفی که [بر اثر پذیرش حرف حاکمان ظالم] گمراه شدند و بر اثر این کارها روزگار سختی پیدا کردند که خداوند آن روزگار را چنین توصیف میکند که: یُذَبِّحُونَ أَبْناءَکُمْ وَ یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ وَ فی ذلِکُم بَلاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظیمٌ
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۳۴۰ بحارالأنوار، ج۳۴، ص۱۳۸/ الاحتجاج، ج۱، ص۱۷۵؛ فیه: «قبل أن یغزوهم» محذوفٌ/ الإرشاد، ج۱، ص۲۸۱