شياطين در ماه رمضان!
آيا در ماه رمضان شياطين به زنجير کشيده مي شوند؟ اين حديث به چه معناست؟
يکي از ويژگي ها و برکاتي که براي ماه مبارک رمضان ذکر شده، اين است که به برکت مهماني خداوند «درب هاي جهنم بسته مي شود و شياطين نيز در اين ماه دربند هستند». در بيان اين موهبت الهي، روايات متعددي از معصومان (عليهمالسلام) وارد شده است. به عنوان مثال از امام باقر (عليهالسلام) نقل شده که رسول خدا (صلي الله عليه و آله) همواره رو به مردم مى کرد و مى فرمودند:
« اى گروه مردمان! آنگاه که هلال ماه رمضان طلوع کند شياطين سرکش به زنجير کشيده مى شوند، درهاى آسمان، بهشت ها و رحمت گشوده مى شود، درب هاى دوزخ بسته مى گردد، دعا به اجابت مى رسد و در هر افطار خدا افراد بسياري را از آتش آزاد مي کند. در هر شب منادى ندا مى دهد: آيا سائلى هست؟ آيا آمرزش خواهى هست؟» (1)
در مورد معناي اين حديث چند برداشت وجود دارد:
الف: در بند بودن شيطان در ماه مبارک رمضان به اين معنا است که شيطان در اين ايام به صورت مطلق کاري به هيچ يک از انسان ها ندارند و از وسوسه و آزار بندگان دست بر مي دارد؛ اما سؤال مهمي پيش مي آيد که اگر شياطين مطابق اين معنا همه در بند هستند، چرا همچنان انسان ها مرتکب گناه و اشتباه مي شوند؟ در پاسخ بايد گفت که شيطان تنها عامل غفلت زا و وسوسه کننده انسان نيست و عواملي مانند «نفس اماره» نيز در غفلت انسان نقش مهمي ايفا ميکنند.
ب: بنا بر معنايي ديگر، در بند بودن شيطان به صورت مطلق نبوده، بلکه به خاطر تأثير اعمال و آداب ويژه اين ماه است. مهم ترين عمل در ماه رمضان گرفتن روزه است و اهتمام به اين عمل در ساير ماه ها به اين اندازه وجود ندارد. در رواياتي از رسول خدا (صلي الله عليه و آله)، روزه سبب دوري شيطان از انسان و باعث روسياهي اش برشمرده شده است.(2) مطابق اين معنا، بندگان به خاطر انجام اعمال ويژه اين ماه مانند روزه، از شياطين در امان هستند و درب هاي جهنم برايشان بسته مي شود؛ اما افرادي که ماه رمضان با ساير ماه ها برايشان تفاوتي نکند، شامل چنين رحمتي نمي شوند.
پی نوشت:
1. کلينى، الکافي، الإسلاميه، ج4، ص 67.
2. همان، ج4، ص 62.
پاسخگویی به سوالات دینی my.pasokhgoo.ir