2- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ هَارُونَ بْنِ الْجَهْمِ عَنِ الْمُفَضَّلِ عَنْ سَعْدٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ الْقُلُوبَ أَرْبَعَةٌ قَلْبٌ فِيهِ نِفَاقٌ وَ إِيمَانٌ وَ قَلْبٌ مَنْكُوسٌ وَ قَلْبٌ مَطْبُوعٌ وَ قَلْبٌ أَزْهَرُ أَجْرَدُ فَقُلْتُ مَا الْأَزْهَرُ قَالَ فِيهِ كَهَيْئَةِ السِّرَاجِ فَأَمَّا الْمَطْبُوعُ فَقَلْبُ الْمُنَافِقِ وَ أَمَّا الْأَزْهَرُ فَقَلْبُ الْمُؤْمِنِ إِنْ أَعْطَاهُ شَكَرَ وَ إِنِ ابْتَلَاهُ صَبَرَ وَ أَمَّا الْمَنْكُوسُ فَقَلْبُ الْمُشْرِكِ ثُمَّ قَرَأَ هَذِهِ الْآيَةَ أَ فَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلى وَجْهِهِ أَهْدى أَمَّنْ يَمْشِي سَوِيًّا عَلى صِر اطٍ مُسْتَقِيمٍ فَأَمَّا الْقَلْبُ الَّذِي فِيهِ إِيمَانٌ وَ نِفَاقٌ فَهُمْ قَوْمٌ كَانُوا بِالطَّائِفِ فَإِنْ أَدْرَكَ أَحَدَهُمْ أَجَلُهُ عَلَى نِفَاقِهِ هَلَكَ وَ إِنْ أَدْرَكَهُ عَلَى إِيمَانِهِ نَجَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 152 رواية : 2
اصول كافى جلد 4 صفحه : 152 رواية : 2
2 سعد از امام باقر عليه السلام حديث كند كه فرمود: همانا دلها چهار (گونه ) اند: دلى كه در آن نفاق و ايمان است ، و دلى كه وارونه است ، و دلى كه مهر خورده است (و از چرك و زنگ روى آن پوشيده شده است )، و دل كه تابناك و پاكيزه است ، من عرض كردم : تابناك كدام است ؟ فرموده : آنكه چون چراغى در آن است ، و اما دل مهر خورده آن دل منافق است ، و امام دل تابناك آن دل مؤ من است ، كه اگر خدا به او بدهد شكر كند، و اگر گرفتارش كند صبر كند، و اما وارونه آن دل مشرك است ، سپس اين آيه را خواند: ((آيا آن كس كه نگونسار بر روى خويش راه رود رهنمون تر است يا آنكس كه ميرود استوار بر راهى راست ؟)) (سوره ملك آيه 22) و اما آن دلى كه در آن ايمان و نفاق (هر دو) هست (دل ) آن مردمى است كه در شهر طائف بودند (و گاهى مؤ من و گاهى منافق بودند) پس هر كدام در حال نفاق مرگش فرا مى رسد (از لحاظ ايمان ) هلاك بود، و اگر در حال ايمان اجلش مى رسد رستگار بود.
توضيح :
مجلسى (ره ) گويد: ذكر مردمان طائف از باب تمثيل است و مقصود همه آن مردمى باشند كه شك دارند (و در حال شك و ترديد روزگارشان را بسر برند).