فصل 3. انواع كتابهاى الهى
دانستى كه صورت تمام آنچه خداوند آفريده از ابتدا تا انتهاى عالم ، در عالم عقلى و علوم نفوس آسمانى و قواى جزئى آن نقش بسته كه اين چشم ديده نمى شوند. بنابراين تمام اين عوالم ، كلى و جزئى آن ، كتابهاى الهى و دفاتر سبحانى اند، زيرا محيط و مشتمل بر كلمات تامه الهى اند، پس عالم علوم مقدسه و نفوس كليه هر دو كتاب الهى اند؛ به عقل اول ((ام الكتاب )) گويند بدان جهت كه اجمالا احاطه به اشياء دارد. و به نفس كلى آسمانى ((كتاب مبين )) گويند بدان جهت كه اشياء در او به طور تفصيل ظهور دارند. و به نفس منطبع در جسم آسمانى ((كتاب محو و اثبات )) گويند زيرا محو و اثبات در آن واقع است . و اعيان موجودات ، آيات اين كتابهايند: ((همانا در گردش شب و روز و آنچه خداوند در آسمانها و زمين آفريده آياتى است براى پرواپيشگان )) (1185) و اينها كلمات خدا هستند كه نيستى و تمامى ندارند و همراه با اعراض لازم و مفارق اند كه به منزله حركات بنائى و اعرابى آن كلمات مى باشند: ((بگو: اگر دريا مركب شود براى نگارش كلمات پروردگار من ، بى شك دريا تمام مى شود پيش از آنكه كلمات پروردگارم تمام شود گرچه مانند آن دريا را كمك بياوريم )). (1186)