صاحبان ولایت

آيه شماره 55  از سوره مبارکه المائدة
صاحبان ولایت

إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ

وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ

ولى شما تنها خدا و پيامبر اوست و كسانى كه ايمان آورده‏اند همان كسانى كه نماز برپا مى‏دارند و در حال ركوع زكات مى‏دهند
اسلام، هم دین ولایت است و هم دین برائت. هم جاذبه دارد و هم دافعه. آیات قبل، از پذیرش ولایت یهود و نصارى نهى كرد، این آیه مى‏فرماید: خدا و رسول و كسى را كه در ركوع انگشتر داد، ولىّ خود قرار دهید. «یا ایّها الّذین آمنوا لا تتّخذوا… انّما ولیّكم اللَّه…»
از اینكه به جاى «اولیائكم»، «ولیّكم» آمده ممكن است استفاده شود كه روح ولایت پیامبر و على‏علیهما السلام، شعاع ولایت الهى است. «ولیّكم»
معمولاً در قرآن نماز وزكات در كنار هم مطرح شده است، ولى در این آیه، هر دو به هم آمیخته‏اند. (دادن زكات در حال نماز) «الّذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزكاة و هم راكعون»
كسانى كه اهل نماز و زكات نیستند، حقّ ولایت بر مردم را ندارند. «انّما ولیّكم اللَّه…» («انّما»، نشانه‏ى انحصار ولایت در افراد خاصّ است)
براى توجّه به محرومان، نماز هم مانع نیست. «یؤتون الزكاة و هم راكعون» (آرى، فقیر نباید از جمع مسلمانان دست خالى برگردد.)
ولایت از آنِ كسانى است كه نسبت به اقامه‏ى نماز وپرداخت زكات پایدار باشد. «یقیمون الصلوة ویؤتون…» («یقیمون» و«یؤتون» نشانه دوام است)
هرگونه ولایت، حكومت و سرپرستى كه از طریق خدا و رسول و امام نباشد، باطل است. «انّما ولیّكم اللَّه…» (كلمه «انّما» علامت حصر است)
توجّه به خلق براى خدا در حال نماز، با اقامه نماز منافات ندارد.«یؤتون الزكاة و هم راكعون»
كسى كه نسبت به فقرا بى‏تفاوت باشد، نباید رهبر و ولىّ شما باشد. «انّما ولیّكم اللَّه… و یؤتون الزكاة»
كارهاى جزئى (مثل انفاق انگشتر) نماز را باطل نمى‏كند. «یقیمون الصلوة و یؤتون الزكاة و هم راكعون»
در فرهنگ قرآن، به صدقه مستحبّى هم «زكات» گفته مى‏شود. «یؤتون الزكاة»
ولایت‏ها در طول یكدیگرند، نه در برابر یكدیگر. ولایت بر مسلمین، ابتدا از آنِ خداست، سپس پیامبر، آنگاه امام. «انّما ولیّكم اللَّه و رسوله و الّذین آمنوا…»