باب هشتم : اخلاق و اوصاف و نامها و ويژگيهاى پيامبر ما صلى الله عليه و آله
و انك لعلى خلق عظيم .
(قلم /4)
و همانا تو داراى اخلاقى بزرگ هستى .
فصل 1. ادب آموزى پيامبر صلى الله عليه و آله از خداوند
يكى از دانشمندان گويد: (1024) پيامبر ما صلى الله عليه و آله بسيار به درگاه خدا ابتهال و زارى داشت و پيوسته از خدا مسالت مى نمود تا او را به آداب نيك و كرامتهاى اخلاقى زينت دهد؛ آن حضرت در دعا مى گفت : اللهم حسن خلقى و خلقى : (1025) ((خداوندا، صورت و سيرت مرا نيكو ساز)).
و مى گفت : اللهم جنبنى منكرات الاخلاق ((خداوندا، مرا از خوهاى ناپسند دور دار)). (1026)
پس خدا دعاى او را اجابت نمود و قرآن را بر او نازل كرد و حضرتش را به آداب آن مزين ساخت و از اين رو اخلاق او قرآن بود (يعنى به تمام آداب قرآن تربيت يافته بود.) خداوند او را بدين آداب تربيت نمود:
((گذشت پيشه كن ، و به كار نيك فرمان ده ، و از نابخردان روى گردان .))(1027)
((بى شك خداوند به عدل و نيكى به ديگران و رسيدگى به خويشاوندان فرمان مى دهد، و از كارهاى زشت و ناپسند و ستم باز مى دارد.)) (1028)
((بر هر ناگوارى كه به تو مى رسد صبر پيشه ساز.)) (1029)
((پس آنان را ببخش و از خطاهاشان چشم بپوش )). (1030)
((به بهترين روش بدى ديگران را از خود دور ساز))(1031)، و آدابى ديگر از اين قبيل .
و آن گاه كه صورت و سيرت او را كامل ساخت او را بدين گونه ستود: و انك لعلى خلق عظيم (1032): ((و همانا تو داراى اخلاقى بزرگ هستى )). فضل عميم پروردگار را بنگر كه چگونه خود داده سپس بردارنده آن ثنا فرستاده ! آن گاه پيامبر صلى الله عليه و آله بيان داشت : ان الله يحب مكارم الاخلاق ، و يبعض سفسافها (1033): ((خداوند اخلاق كريمانه و بزرگوارانه را دوست مى دارد و اخلاق پست را دشمن .))
و فرمود: بعثت لاتمم مكارم الاخلاق (1034) ((من برانگيخته شدم تا كرامتهاى اخلاقى را كامل سازم .)) سپس مردم را شديدا به اين امر تشويق نمود.