ادب مسلمان

آيه شماره 1  از سوره مبارکه الحجرات‏
ادب مسلمان
  يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد در برابر خدا و پيامبرش [در هيچ كارى] پيشى مجوييد و از خدا پروا بداريد كه خدا شنواى داناست
پیش از درخواست و دستور به كارى، باید ابتدا زمینه‏هاى روانى پذیرش را در مخاطب ایجاد كرد. جمله‏ى «یا ایها الّذین‏آمنوا» به مؤمنان شخصیّت مى‏دهد و رابطه‏ى آنان با خدا را كه زمینه‏ى انجام دستور است، بیان مى‏كند.
از آنجا كه فرمان پیش نیفتادن از خدا و رسول، فرمان ادب است، خود این آیه نیز مخاطب را با ادب ویژه صدا مى‏زند. «یا ایها الّذین آمنوا…»
حرام كردنِ حلال خداوند و یا حلال كردن حرام‏ها، نوعى پیشى گرفتن بر خدا و رسول است. «لاتقدّموا…»
هرگونه بدعت و جعل قانون در برابر قانون الهى ممنوع است. «لا تقدّموا…»
سرچشمه‏ى قانون و رفتار ما باید قرآن و سنّت پیامبرصلى الله علیه وآله باشد. «لا تقدّموا بین یدى اللَّه و رسوله»
حكم رسول، حكم خداست و بى‏احترامى به او بى‏احترامى به خداست. «لا تقدّموا بین یدى اللَّه و رسوله»
پیشى گرفتن از خدا و رسول، بى‏تقوایى است. «لاتقدّموا… واتّقوا»
براى انجام تكالیف، دو اهرم ایمان و تقوا لازم است. «آمنوا… واتّقوا»
التزام عملى باید همراه با تقواى درونى باشد. «لاتقدّموا… واتّقوا اللَّه»
كسانى كه به خاطر سلیقه‏هاى شخصى یا آداب اجتماعى، بر خدا و رسولش پیشى مى‏گیرند، از ایمان و تقوا دور شده‏اند. «لاتقدّموا… و اتّقوا»
تندروى‏هاى خود را توجیه نكنیم. «لا تقدّموا… انّ اللَّه سمیع علیم»
ایمان به حضور و آگاهى خداوند، زمینه پرهیز و خداترسى مى‏گردد. «و اتّقوا اللّه انّ اللَّه سمیع علیم»