بیاد امام زمان مظلوم و غریبم اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج
دشمنى، كينه توزى و قهر
مسئله 98- از محرّمات در اسلام دشمنى و كينه توزى و اظهار عداوت و بغض و قهر با مسلمانان است و قرآن شريف يكى از علل حرمت خمر و قمار را عداوت و بغض مى داند
«انَّما يُريدُ الشَّيْطانُ انْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ فِى الْخَمْرِ وَ الْمَيْسِر»[1]
«همانا شيطان مى خواهد به وسيلۀ شراب و قمار، ميان شما دشمنى و كينه ايجاد كند.»
و آن اقسامى دارد:
الف) دشمنى با افراد وابسته به دين ، نظير علما و متديّنين به خاطر دينشان و گناه اين قسم در حدّ كفر است، بلكه اگر توجّه به لوازم آن داشته باشد كفر است.
ب) دشمنى با آنان به خاطر اغراض شخصيّه و اين قسم نيز گناهش بزرگ است.
ج) دشمنى با خويشان نظير پدر و مادر و اولاد و برادر و خواهر و امثال اينها كه اين قسم علاوه بر حرمت دشمنى و قهر، حرمت قطع رحم را نيز دارد و قطع رحم به اندازهاى گناهش بزرگ است كه در قرآن سه مرتبه بر او لعن شده است.
د) دشمنى با افراد ديگر از غير خويشاوندان و وابستگان و اين قسم نيز حرام بلكه از گناهان كبيره است.
مسئله 99- اگر كسى با كسى قهر كند ولى كينۀ او را در دل نداشته باشد و دشمنى هم با او نكند، اگرچه حرام نيست، ولى سزاوار نيست كه بيش از سه روز قهر باشد و بعد از سه روز سزاوار است كه آشتى كند مگر اينكه نتواند، و همچنين است شوهر با زن، ولى اگر زن قهر كند بايد يك روز بيشتر نباشد.
مسئله 100- ترک مراوده و قهر با اهل معصیت، در صورتی که به قصد نهی از منکر انجام شود و تأثیر داشته باشد، جائز بلکه واجب است؛ ولی دشمنی و رفتار خلاف عدالت با آنان جائز نیست.
مسئله 101- ترك مراوده بلكه قهر بدون دشمنى و كينهتوزى با افراد متجمّل در صورتى كه احتمال سرايت آن حالت در خودش يا خانواده و اولاد او داده شود جايز است، ولى اگر بداند كه سرايت نمىكند جايز نيست.
پی نوشت :
[1]. مائده، 91.
آيت الله مظاهري، رساله توضیح المسائل، اخلاق، دشمني ، کينه توزي و قهر صفحه 402
