? #عدل_الهی / جلسه ۱

? #عدل_الهی / جلسه ۱

✳️ در این فصل جدید می‌خواهیم به بحث #صفات_خدا بپردازیم و این بحث را مقدمه برای بحث عدل قرار دهیم. زیرا عدل یکی از اوصاف خداوند است.

? #اسم ، نشانه‌ای برای بیان ذات اشیاء است که بدون در نظر گرفتن حالت یا ویژگی آن است. آنچه مشتق از ریشه شده باشد را #وصف می‌گویند. کلمه‌ای که از ریشه‌ای مشتق نشده #جامد است و کلمه‌ای که از ریشه‌ای گرفته شده #مشتق نام دارد. مثلا عالِم از ریشه “علم” مشتق شده ولی “زید” اسم است و مشتق نیست.

? همه یا اکثر اسماء خدا، جنبه مشتق هستند. مانند عالِم، قادر و … که مبدأ اشتقاق آنها به ترتیب علم و قدرت و … است.

✳️ خداوند دارای دو اسم است و بقیه مشتقات آن هستند که صفات خداوند بوده و اشاره به یکی از ابعاد وجود حضرت حق دارند. اسامی خداوند عبارتند از:

۱. لفظ “الله” فقط به ذات اقدس اله اشاره دارد. اسم ذات است و دربرگیرنده جمیع کمالات الهی است.
۲. اسم دیگر خداوند “رحمان” است. به استناد قرآن که می‌فرماید: “بگو: اللّه را بخوانید یا رحمان را، هر کدام را بخوانید، (ذات پاکش یکی است و) برای او بهترین نامهاست” [اسراء/۱۱۰]

✳️ صفات الهی را از یک منظر، به دو دسته: صفات ثبوتیه و صفات سَلبیه تقسیم می‌کنند.

? صفات #ثبوتی : آن دسته از مشتقاتی هستند که در ذات خداوند ثبوت و تحقق دارند و بیانگر بُعدی از ابعاد کمالات حضرت حق هستند. از آن جهت که بیانگر زیبایی ذات خداوند می‌شوند به #صفات_جمال و از آن جهت که بیانگر ابعاد کمالی خداوند می‌شوند به #صفات_کمال معروف و مشهورند.

? صفات #سلبی : صفاتی را می‌گویند که چون دلالت بر نقصان و فقدان کمال می‌کنند، از خداوند سَلب می‌شود. وقتی نقصان را از ذات او سلب می‌کنیم آنگاه حضرت حق از هر عیبی پاک و منزه می‌شود و اینگونه خدا همان موجودی می شود که قرآن فرموده “مثل و مانندی ندارد”

? نکته مهم اینست که ما چیزی را از خدا کم نمی‌کنیم، بلکه چیزی که اصلا در ذات او راه ندارد را به او نسبت نمی‌دهیم، وگرنه ما که    نمی‌توانیم چیزی را از خدا سلب کنیم! در ذات او نقصی نبوده تا آن را کم کنیم. لذا #صفات_سلبی به معنای وجود نقصان در ذات خدا نیست بلکه همانند #صفات_ثبوتی ، از #کمال ذات او حکایت می‌کند.

? درک معنای بعضی از صفت ثبوتیه سخت است. ولی صفت سلبیه برای همگان قابل درک است. مثلا وقتی می‌گوییم خدا جسمانی نیست، همه می‌فهمند به چه معناست. اما در مقابل جسمانی بودن، #مجرد بودن است که هرکسی معنای آن را نمی‌فهمد.

? خداوند در قرآن به صفات #جمال و #جلال خود اشاره می کند و می فرماید: “پربرکت و زوال‌ناپذیر است نام پروردگار صاحب جلال و بزرگوار تو”
[الرحمن/۷۸] جلال از صفات سلبی است. اِکرام از صفات جمالی خداست که همان صفات ثبوتی اوست.
________________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
گزیده جلسه ۱ / #اصول_عقائد #عدل_الهی
@Fares_ir