تند خورى
غذايى كه ما ميل مى كنيم ، مراحلى را طى مى كند اولين مرحله آن دهان است .
غذا در دهان از جهت مزه و خارج ساختن اجزاء مضر و غير مناسب مانند: استخوان ، سنگ و… و نرم كردن و جويدن ، كنترل و بازرسى مى شود، بنابراين تند خوردن به معنى كنترل نكردن غذا است ، كسانى كه با عجله غذا مى خورند علاوه بر آنكه به خوبى از مزه غذاها لذت نمى برند زيانهايى خواهند ديد.
((نبايد فراموش كرد غذايى كه به تنديى و سرعت بلعيده شود نمى تواند در معده به راحتى و آسانى با مواد تخميرى قابل حل ، مخلوط شده و هضم گردد و در نتيجه توليد اختلال كرده و شكم درد و عوارض ديگر دستگاه هاضمه پيش مى آيد))(78)
در برنامه غذايى اسلام ، جويدن غذا يكى از شروط اساسى غذا خوردن است على عليه السلام ضمن سفارشى به فرزندش امام حسن (ع ) مى فرمود: جود المضغ (79)
غذا را نيكو بجو،
((دهان ، گمرك خانه معده شماست ؛ و در اين جا است كه مامورين گارد سر حدى هر غذائى را تفتيش مى كنند، اخلال گران را توقيف مى كنند و به زندان مى فرستند، و واردين را راهنمايى مى نمايند.
براى آنكه از خوردن غذا بيشتر لذت ببرند، تا مى توانيد لقمه را در دهان معطل كنيد يعنى خوب آن را بجويد و با آب دهان مخلوط كرده و با تاءنى فرو بريد. اگر لا بلاى لقمه شما سمى باشد يا غذاى ناسازگارى وجود داشته باشد فورا مامورين گارد سر حدى به سلطان غدد كه در مغز قرار دارد اطلاع مى دهند او فورا دستورات لازم را به ساير غدد براى دفع شر آن خواهد داد.
غذاى نجويده زحمت معده را زياد مى كند و غدد هاضمه را خسته و ضعيف مى سازد و گفته كسانى كه پيرى را از فرسودگى غدد مى دانند جامع عمل مى پوشاند. در اينجا است كه معده ، متعفن مى شود و ميكروبهاى گندزا كه عامل ديگر پيرى مى باشند ميدان براى خود نمايى پيدا مى نمايند. عيب ديگر غذاى نجويده اين است كه مقدارى از مواد نشاسته اى مستحيل وارد معده مى شوند و به جاى هضم ، با زحمت دفع مى گردند. و از غذا حداكثر استفاده را نمى توان برد))(80)
بعضى از دانشجويان يا كارگران به واسطه اشتغالات زياد، فرصت بيشترى براى جويدن خوب ندارند و ممكن است همه غذا خوردن آنان بيش از پنج دقيقه طول نكشد، آنها خيال مى كنند با اين تند خورى وقت گرانبهاى خود را از دست نداده و به شكم پرستى نپرداخته اند در صورتيكه با اين كار علاوه بر ضربه اى كه به سلامتى خود زده اند به يقين مى توان گفت كه از عمر طولانى و وقت عزيز خود كاسته اند امام ششم (ع ) مى فرمودند:
اطيلوا الجلوس الموائد فانها ساعة لا تحسب من اعماركم (81)
((غذا خوردن را طولانى كنيد (آهسته آهسته و خوب بجويد) زيرا لحظات آن از عمرهاى شما بحساب نمى آيد))
اين سخن كوتاه با يك محاسبه دقيق ، مطالب ارزنده بهداشتى را به ما آموخته است .
در اين روايت آنات جويدن غذا را جزء عمر ما به حساب نياورده است :
دليلش هم اين است كه وقتى ما در غذا خوردن عجله نكنيم و خوب غذا را جويده و نرم نمائيم فشار زياد به معده و ساير دستگاههاى گوارشى وارد نمى شود. در نتيجه هاضمه ، سالم و قوى مى ماند. هاضمه سالم باعث عمر طولانى توام با نشاط بيشتر و نيروى كاملتر است روى اين حساب اگر يك كارگر به جاى 5 دقيقه ، بيست دقيقه از وقت خود را صرف خوردن غذا بكند پانزده دقيقه وقت اضافى مصرف كرده ولى در مقابل اين پانزده دقيقه به اندازه 45 دقيقه بر عمرش افزوده شده زيرا دستگاه گوارش او ضربه نديده و به آسانى به كار خود ادامه داده است ، و اگر ما براى 15 دقيقه در هر وعده غذا خوردن ، 45 دقيقه عمر اضافه تصور نمائيم به اين نتيجه مى رسيم : بهر مقدار كه براى غذا خوردن طول داده شود از عمر به حساب نيامده است .