شادکامی با رعایت حقوق اخلاقی و قانونی
سؤال: مقداري درباره واژه «حقوق» در زندگي زناشويي زن و مرد توضيح دهيد؟
پاسخ: در زندگي زناشويي، دو واژه «وظيفه» و «حق» كاربرد فراواني دارد. «وظيفه» به معناي كار و خدمتي است كه شخص آن را در برابر حق ديگري انجام داده و آن را برخود لازم ميداند. «حق» معاني مختلفي دارد؛ ولي وقتي در برابر «وظيفه» قرار گيرد، به معناي يك نوع بهره و نصيب است. اين دو با يكديگر آميختگي دارد؛ هر جا وظيفه هست، در مقابلش حق نيز قرار دارد؛ چنان كه هر جا براي كسي حقي قرار داده شده؛ در برابر آن وظيفهاي نيز بر عهده او وجود دارد. زن و شوهر نسبت به همديگر وظايفي دارند و بر همين اساس داراي حقوقي هستند. اگر هر دو به وظايف خويش عمل كنند و به حقوق خود دست يازند؛ زندگي توأم با شادكامي و عدالت خواهند داشت. اين حقوق بر دو نوع است:
حقوق واجب و قانوني،
حقوق مستحب و اخلاقي.
«حقوق قانوني»، حقوقي است كه اگر هر يك از طرفين رعايت نكنند، طرف ديگر ميتواند به دادگاه مراجعه و از او باز خواست كند. اين نوع حقوق، اساس زندگي زناشويي است. «حقوق اخلاقي»، حقوقي است كه هر يك از زن و شوهر، به حكم اخلاق و فرهنگ اسلامي، ملزم به رعايت آنها هستند و اگر سرپيچي كنند، طرف مقابل نميتواند بر اساس قانون او را ملزم كند؛ ولي خوشي و شيريني زندگي از بين ميرود. البته زن و شوهر ميتوانند در عقد ازدواج، با قرار دادن شرايطي، حقي را كه بر عهده ديگري است، ساقط و يا حقّ ديگري را ايجاد كنند. [1]
تذکر:
1. قطار شادی در خانواده رو ریل اخلاق می گردد.
2. درست است که زن و شوهر حقوق قانونی نسبت به هم دارند ولی این حداقل های یک زندگی انسانی و روابط حسنه است. نباید این حقوق را به رخ هم کشید و البته نباید از زیر وظائف و مسئولیت ها فرار کرد.
3. اگر زندگی به جایی برسد که زن و شوهر حقوق قانونی خود را به رخ هم بکشند زندگی ترد و شکننده می شود ولی اگر حقوق مستحب اخلاقی رعایت شود زندگی شاداب و خرم و انعطاف پذیر می شود.
پی نوشت :
[1] . احكام روابط زن و شوهر، سيدمجتبي حسيني، ص56.