بيماريهاي رواني
در يک تقسيم کلي، دو نوع بيمار رواني وجود دارد:
رواننژندي (نِوروز)
اين اصطلاح شامل اختلالات خفيف رواني ميشود و علايم آن خستگي بسيار و شکايتهاي بدني، اختلال در حافظه و کنشهاي حسيـحرکتي، پريشاني و اضطراب مرضي است. نِوروز فقط بخشي از شخصيت بيمار را تحت تأثير قرار ميدهد و علايم آنها معمولاً با اضطراب بروز ميکند. در اين مورد، رابطة بيمار با واقعيت قطع نميشود و علت اختلالات نوروتيک کارکردي است، نه عضوي؛ يعني نِوروز علت مشخص بدني ندارد و عضو مربوط سالم به نظر ميرسد؛ اما کارکرد آن داراي اختلال و بينظمي است.
روانپريشي (سايکوز)
اين اصطلاح شامل انواع اختلالات شديد رواني، مانند اختلالات روانيـ عضوي و اسکيزوفرني و برخي اختلالات خلقي است. اين اختلالات کل شخصيت فرد را فراميگيرد. بيماران روانپريش به بيماري خود بينش ندارند. به همين دليل، در پي درمان نيستند و نسبت به ترغيب ديگران به درمان مقاومت ميکنند و جبهه ميگيرند. تکلم پريشان (سخنان بيمعنا و بيربط) و رفتار آشفته (مانند آتش زدن خانه) دارند. آنها قادر به تفکيک تجربيات ذهني (توهم و هذيان) خود از واقعيت نيستند. بنابراين، ممکن است دچار «توهم» شوند؛ يعني بدون اينکه منشأ خارجي داشته باشد، صداهايي بشنوند يا چيزهايي ببينند و يا دچار «هذيان» شوند و خود را خدا، پيامبر يا مسئول يک مؤسسة بزرگ بدانند و گمان کنند که تحت تعقيباند و افرادي قصد دارند که غذايشان را مسموم کنند. سايکوزها علت کارکردي (افسردگي دوقطبي و اسکيزوفرني و مانند اينها) و عضوي (فلج عمومي و جنون پيري و جنون الکلي) دارند.
سايکوتيکها غالباً براي خود و اطرافيان خود خطرناکاند. بنابراين، بايد بهاجبار آنها را در بيمارستان بستري کرد. برخي از اين بيماران در بيمارستان بهبود مييابند و برخي را تا مدتها در آنجا نگاه ميدارند. در امريکا، تعداد تختهايي که بيماران رواني اشغال کردهاند، بيش از همة تختهايي است که بيماران ديگر در آنها بستري شدهاند.
سايکوزها به دو نوع ادواري و اطباقي تقسيم ميشوند. بسياري از اسکيزوفرنيها اطباقي هستند؛ اما مانيکـدپرسيو و اختلالاتي مانند اسکيزوفرني عودکننده، سَندرُمهاي غيرعادي مانند کاتاتوني دورهاي و سايکوزهاي آتيپيکِ عودکننده، سايکوز سيکلوئيد (ادواري) هستند. مانيکـدپرسيو و انواع مختلف اسکيزوفرني از معروفترين سايکوزهاي کارکردي بهشمار ميآيند. [1]
پی نوشت :
[1] . مشاوره زیر گنبد فیروزه ای، محمدتقی علوی و محمدحسین قدیری، مرکز مشاوره مؤسسه امام خمینی قم.