مصلح بزرگ جهانى در منابع اسلامى
صفات رهبر جهانى
در بحثهاى گذشته ظهور يك انقلاب بزرگ جهانى را در راه ريشه كنى ظلم و فساد، از يك ديدگاه وسيع مورد بررسى قرار داديم و به اين جا رسيديم كه:
پيش بينى تحقّق چنان انقلابى از نظر منطق عقل و راهنمايى فطرت كاملا قابل قبول است.
ولى بايد توجّه داشت كه دلائل عقلى تنها يك طرح كلّى را در اين زمينه ارائه مى دهد، و امّا مشخّص ساختن جزئيات اين طرح و اين كه رهبر چنان انقلابى چه كسى خواهد بود از اين راه ممكن نيست.
همين قدر مى دانيم: اين انقلاب ـ يعنى بزرگترين رويداد تاريخ بشر و عظيمترين و گسترده ترين انقلاب دنيا ـ حتماً به رهبرى كسى خواهد بود كه داراى صفات زير باشد.
1ـ آگاهى فوق العاده وسيع و بينشى ژرف و عميق
2ـ ديد و نظرى صائب، و دورنگرى بى مانندى به وسعت جهان انسانيّت
[ 110 ]
3ـ دارا بودن طرحهاى پخته انقلابى در همه زمينه ها
4ـ شهامت و بلند نظرى و همّت فوق العاده
5ـ پاكى و تقوا و درستكارى به اندازه هدف وسيعش
6ـ نگريستن به همه ابعاد زندگى و محصور نشدن در بعد مادّى
7ـ روح بزرگى كه مافوق دسته بنديها، و گروههاى متخاصم و تنگ نظريهاى منافع خصوصى و مافوق عادات و رسوم و مكتبها و مسلكهاى موجود باشد.
ارتش انقلابى اين چنين رهبر نيز بايد آموزشى عالى ديده باشد تا بتواند به چنان طرح عظيمى جامه عمل بپوشاند.
ناآگاهان; تنگ نظران; كوته بينان; ترسوها; كم همتان; آلوده ها; كم اراده ها; و عناصر غير انقلابى; در اين ارتش راهى نخواهند داشت!
اكنون مى خواهيم اين بحث كلّى را تا همين جا رها ساخته و ظهور اين مصلح بزرگ جهانى را در منابع اسلامى مورد بررسى قرار دهيم، زيرا با تمام پيشگوييهائى كه تقريباً در همه منابع مذهبى دنيا در زمينه چنين ظهورى شده است; در هيچ مذهبى به اندازه اسلام از آن بحث نشده و در جزئيّات آن دقّت به عمل نيامده است.
جالب توجّه اين كه، آنچه در منابع اسلامى در اين زمينه آمده مطابقت عجيبى با آنچه از طريق «خرد و فطرت» به آن مى رسيم دارد; اين توافق و هماهنگى داراى دو اثر است:
از يك سو، ما را به داوريهاى خرد مؤمن تر مى سازد.
از سوى ديگر، به اصالت تعليمات اسلام خوشبين تر مى كند.