آيه شماره 15 از سوره مبارکه اسراء
مَّنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدي لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا
هر كس هدايت يافت، پس همانا به سود خويش هدايت يافته است و هر كس گمراه شد، تنها به زيان خويش گمراه شده است و هيچ كس بار گناه ديگرى را به دوش نمىكشد و ما هرگز عذاب كننده نبودهايم، مگر آنكه پيامبرى بفرستيم (و اتمام حجّت كنيم).
تفسیر
انسان در انتخاب راه، آزاد است. «مَن اهتدى … مَن ضَلّ»
هدايتپذيرى به سود خود انسان و كفر واعراض، به زيان خود اوست؛ سود و زيانى به خدا نمىرسد. «يهتدى لنفسه… يضلّ عليها»
هر كس، گرفتار عمل خويش است. «لاتزر وازرة وِزرَ اُخرى»
اوّل بايد از مثبتها سخن گفت، بعد از منفىها. «مَن اِهتدى» قبل از «مَن ضلّ» آمده است.
سنّت خدا بر آن است كه كسى يا امّتى را بدون بيان و اتمام حجّت، عذاب نكند. «ما كنّا معذّبين حتّى نَبعثَ رسولاً» و انبيا براى هدايت بشر، از ابتداى خلقت بودهاند.
عقل، به تنهايى براى سعادت بشر كافى نيست، هدايت انبيا لازم است. «حتّى نبعث رسولاً»