بیاد امام زمان مظلوم و غریبم اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج
فصل 2. انواع فرشتگان موكل به انسان
چون اجسام زمينى مختصر در چهار نوع است : جماد، نبات ، حيوان و انسان ، و از اين چهار نوع هر يك كه در مرتبه بعد قرار دارد مشتمل است بر نوع سابق و امر زائدى كه نوع پيشين ندارد، – چنانكه نبات ، همان جماد است به علاوه يك چيز ديگر، زيرا هم تركيب خود را حفظ كرده ، و هم قوه ناميه و رشد كننده را داراست ، و حيوان همان نبات است به علاوه يك چيز ديگر، زيرا هم در ابعاد ثلاثه (طول و عرض و عمق ) نمو مى كند و هم حس و حركت دارد و هم قوه ناطقه و ادراك امور كلى – بنابراين فرشتگانى كه به هر يك از اين انواع گماشته شده اند در انسان وجود دارند و مطيع و فرمانبر اويند، زيرا انسان همه آن چهار نوع را داراست . نمى گويم كه انسان داراى چهار نفس است ، بلكه مى گويم همان يك نفس او به دليل كمال و تماميت و شرف و قوه اى كه نسبت به انواع پايين تر از خود دارد، با استخدام فرشتگان ، كارهاى آن نفوس را انجام مى دهد.
بنابراين فرشتگان مدبر و حافظ بنيه انسان چند گروه اند. برخى از جهت جسمانيت و رشد آدمى به او مربوطند كه ((قوى )) نام دارند. و برخى از جهت حيوانيت او كه ((ارواح بشرى )) ناميده مى شوند. و برخى از جهت اعمال و اخلاق و انديشه هاى او كه ((كرام الكاتبين )) و ((ملكات )) و ((مبادى لمم )) نام دارند. و برخى از جهت نگهدارى او از شرور و آفات ، و ((معقبات )) نام دارند. و همچنين است ساير انواع و اسامى آنها. و هر كدام از آنها به حسب كارهاى متعددى كه مربوط به آن نوع انجام مى دهند متعدد مى شوند. و همچنين است فرشتگان مدبر اجسام آسمانى و غيره كه تعدد آنها به تعدد كارهايى است كه دارند، زيرا دانستى كه فعل فرشتگان واحد است .
اينك به فرشتگان و شياطينى كه به گياه و حيوان و انسان مربوط است اشاره اى كافى مى كنيم ، و تاءييد از خداست .
