خانه » كتاب : علم اليقين ، جلد اول » فصل 8. نفوس انسانى در كلام اميرمؤ منان عليه السلام

فصل 8. نفوس انسانى در كلام اميرمؤ منان عليه السلام

فصل 8. نفوس انسانى در كلام اميرمؤ منان عليه السلام
از كميل بن زياد روايت است كه گفت : ((از مولايمان اميرمؤ منان عليه السلام پرسيدم و گفتم : اى اميرمؤ منان ، مى خواهم نفسم را به من بشناسانى . فرمود: اى كميل ، كدام نفس را مى خواهى به تو معرفى كنم ؟ گفتم : مولايم ! مگر يك نفس بيشتر است ؟ فرمود: اى كميل ، نفس ها چهارتاست : نامى نباتى ، حسى حيوانى ، ناطق قدسى ، و كلى الهى . و هر كدام را پنج قوه و دو خاصيت است .
1. نفس نامى نباتى داراى پنج قوه است : ماسكه ، جاذبه ، هاضمه ، دافعه و مربيه ، و دو خاصيت دارد: زياد كردن و كم كردن . و از كبد برمى خيزد.


2. نفس حسى حيوانى پنج قوه دارد: شنوايى ، بينايى ، بويايى ، چشايى ، بساوايى . و دو خاصيت دارد: خشنودى و خشم . و از قلب بر مى خيزد.
3. نفس ناطق قدسى پنج قوه دارد: فكر، ذكر، علم ، حلم ، نباهت (انديشه ، يادآورى ، دانش ، بردبارى ، هشيارى ). اين نفس از جايى برنمى خيزد و اين شبيه ترين چيزها به نفوس ملكى است (622)، و دو خاصيت دارد: پيراستگى و حكمت .
4. نفس كلى الهى پنج قوه دارد: بقاء در فناء، نعمت در شقاء (سختى )، عزت در ذلت ، فقر در غنا، صبر در بلاء. و دو خاصيت دارد: خشنودى و تسليم . اين همان نفس است كه از خدا سرچشمه مى گيرد و به او باز مى گردد (چنانكه ) خداى متعال فرموده : ((از روح خدا در او دميدم )) (623) و فرموده : ((اى نفسى كه به اطمينان و آرامش رسيده اى ، به سوى پروردگارت بازگرد در حالى كه خشنود (از خدا) و مورد خشنودى (او) مى باشى ))(624)، (625) و عقل ميان همه اينها قرار دارد (حد وسط همه آنهاست -؟).

23   شهــيد محــمد ابراهيم همت

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.