فصل 2. حاملان عرش

فصل 2. حاملان عرش
ديگر از اصناف فرشتگان ، حاملان عرش و حلقه زدگان به دور آنند: و يحمل عرش ربك فوقهم يومنذ ثمانية ⁽⁷¹⁴⁾ ((و در آن روز، عرش ‍ پروردگارت را هشت تن بر فراز خود حمل مى كنند)). و ترى الملائكة حافين من حول العرش ⁽⁷¹⁵⁾ ((و فرشتگان را بينى كه به دور عرش ‍ حلقه زده اند)).
حاملان عرش در دنيا چهار تن اند و در روز قيامت هشت تن خواهند شد.
و از امير مؤ منان عليه السلام روايت است كه : آنان كه عرش را بر دوش ‍ مى كشند عالمان اند كه خداوند علم خود را بر دوش آنان گذاشته است . و هيچ يك از چيزهايى كه خداوند در ملكوتش آفريده از اين چهار چيز (چهار نورى كه عرش از آن آفريده شده ) بيرون نيست ، و آن همان ملكوت است كه خداوند به برگزيدگان و خليل خود (ابراهيم ) عليه السلام نشان داده است .⁽⁷¹⁶⁾

و از امام صادق عليه السلام : حاملان عرش – كه عرش همان علم است – هشت تن اند: چهار تن از ما، و چهار تن از ديگر كسان كه خدا خواسته است .⁽⁷¹⁷⁾
و در ((كافى )) از امام كاظم عليه السلام : چون روز قيامت شود حاملان عرش ‍ هشت تن باشند: چهار تن از پيشينيان : نوح و ابراهيم و موسى و عيسى ؛ و چهار تن از پسينيان : محمد و على و حسن و حسين .⁽⁷¹⁸⁾
و از امام صادق عليه السلام : حاملان عرش ، يكى به صورت آدميزاده است كه براى فرزندان آدم از خدا روزى مى طلبد. دومى به صورت خروس است و براى پرندگان از خدا روزى مى طلبد. سومى به صورت شير است و براى درندگان از خدا روزى مى طلبد. چهارمى به صورت گاو است و براى چرندگان (چهارپايان ) از خدا روزى مى طلبد، و آن گاو از آن هنگامى كه بنى اسرائيل گوساله را پرستيدند سر خود را فروهشته است . چون روز قيامت شود اين حاملان هشت تن خواهند شد.⁽⁷¹⁹⁾
و از طريق عامه روايت است كه آنها هشت صف هستند كه شمار آنها را كسى جز خدا نمى داند، هر يك از آن فرشته ها را چهار صورت است ، شاخهايى مانند شاخهاى بز كوهى (خميده چون شمشير) دارند، از بن شاخها تا انتهاى آنها مسير پانصد سال راه است ، عرش بر روى شاخهاى آنهاست و پاهاشان در زمين هفتم و سرهاشان در آسمان بالا است ، و در زير عرش هفتاد حجاب از نور قرار دارد.⁽⁷²⁰⁾
شيخ صدوق رحمة الله در رساله اعتقادات خود گويد: ((اعتقاد ما درباره عرش آن است كه حامل همه آفريدگان است . و عرش به وجه ديگرى همان علم است .))
سپس گويد: ((اما عرشى كه حامل همه آفريدگان است حاملان آن چهار تن از فرشتگان اند كه هر كدام هشت چشم برابر دنيا دارند، يكى از آن ها به صورت آدميزادگان است … – تا آخر مانند حديث گذشته با اندكى تغيير در لفظ.
و اما عرشى كه علم است حاملان آن چهار تن از پيشينيان و چهار تن از پسينيان اند، چهار تن پيشينيان : نوح و ابراهيم و موسى و عيسى اند، و چهار تن پسينيان : محمد و على و حسن و حسين عليهم السلام . – با اساتيد صحيح اينگونه از ائمه ما عليهم السلام درباره عرش و حاملان آن روايت رسيده است .
و از اين رو اين چند تن حاملان علم شده اند كه پيامبران پيش از پيامبر ما صلى الله عليه و آله به چهار شريعت بوده اند: نوح و ابراهيم و موسى و عيسى ، و علوم از سوى اين چهارتن به ساير پيامبران رسيده است . و همچنين علوم پس از محمد و على و حسن و حسين به امامان پس از حسين عليه السلام واصل گشته است .⁽⁷²¹⁾
ابن ميثم بحرانى در شرح ((نهج البلاغة )) گويد: حاملان عرش ارواحى هستند كه به تدبير عرش گمارده اند. و گفته اند: آنها هشت تن اند كه در قرآن كريم ياد شده اند: ((و عرش پروردگارت را در آن روز هشت تن حمل مى كنند)). و آنها رئيس فرشتگان مدبر كرسى و آسمانهاى هفتگانه اند.⁽⁷²²⁾