فصل 4. انواع فرشتگان در كلام امام سجاد عليه السلام

فصل 4. انواع فرشتگان در كلام امام سجاد عليه السلام
حضرت سيد الساجدين و زين العابدين عليه السلام در يكى از دعاهاى صحيفه كامله ⁽⁷²⁷⁾، پس از حمد خداى بزرگ و ثناء و درود بر سرور رسولان و خاندان او، در صلوات بر حاملان عرش و اصناف فرشتگان چنين گويد:
((خداوندا، و حاملان عرشت ، كه از تسبيح تو سستى نگيرند، و از تقديس ‍ تو ملول نگردند، و از عبادت تو خسته نشوند، و كوتاهى را بر جد و كوشش ‍ در اجراى فرمان تو بر نگزينند، و از اشتياق به تو غفلت نورزند.
و اسرافيل ، صاحب صور، كه چشم دوخته و منتظر فرمان و فرارسيدن امر تو است ، تا با دميدن (در صور) خفتگانى را كه در گرو گورها قرار دارند بيدار سازند.

و ميكائيل ، كه در نزد تو از مقامى ارجمند و جايگاهى بلند از طاعت برخوردار است .
و جبرئيل ، كه امين وحى تو، و فرمانروا در ميان آسمانيان است و در نزد تو جايگاه و منزلتى دارد و مقرب درگاه توست .
و روح ، كه بر فرشتگان حجب گمارده است ، و روحى كه از امر توست ، پس ‍ بر همه اينان درود فرست و نيز بر فرشتگانى كه در مقامى پايين تر از اينها قرار دارند از ساكنان آسمانهايت ، و امينان بر رسالتهايت ، و آنان كه از سختكوشى ملالى به آنان دست ندهد، و از پركارى خستگى و سستى اى به آنان نرسد، و شهوتها از تسبيح تو سرگرمشان نسازد، و سهو غفلتها از بزرگداشت تو جدايشان نسازد، آنان كه ديدگان فروهشته اند و به سوى تو ديده نمى گشايند، آنان كه چانه ها (سرها) به زير افكنده و اشتياقشان به آنچه در نزد توست به درازا كشيده است ، آنان كه شيفته يادكرد نعمتهاى تو هستند، و در برابر عظمت و جلال كبريايى تو فروتن اند، و آنان كه چون به دوزخ بنگرند كه بر اهل نافرمانى تو مى خروشد، گويند: ((خداوندا، تو منزهى ، ما تو را آن گونه كه شايسته پرستش توست نپرستيده ايم ))؛ پس بر آنان درود فرست و نيز بر روحانيان از فرشتگانت و مقربان درگاهت و حاملان غيب به رسولانت و امينان وحيت ، و نيز بر گروههاى فرشتگانى كه براى خود برگزيده اى ، و با تقديس خود از خوردن و نوشيدن بى نيازشان ساخته اى ، و در داخل طبقات آسمانهايت جايشان داده اى ، و آنان كه بر اطراف آسمانها جارى دارند آن گاه كه فرمان انجام يافتن وعده ات فرود آيد، و نيز بر گنجينه داران باران و رانندگان ابر، و آن كه به صداى (تازيانه ) راندنش غرش رعدها به گوش مى رسد، و چون ابر خروشان به توسط او لب به تسبيح گشايد آذرخشها بدرخشد، و نيز بر آنان كه در پى برف و تگرگ روانند، و آنان كه با قطره هاى باران به هنگام فرود آن فرود مى آيند، و بر گماشتگان بر گنجينه هاى بادها، و گماشتگان بر كوهها كه از جاى نلغزند، و آنان كه وزن آبها و پيمانه آنچه را كه بارانهاى سيل آسا و رگبارهاى تند در بردارند مى دانند؛ و بر فرستادگانت از فرشتگان بر اهل زمين به بلاهاى ناخوشايند و آسايشهاى خوشايندى كه فرود مى آيد؛ و بر فرشتگان گرامى و نيكوكار، و فرشتگان گرامى نويسنده اى كه حافظان (اعمال آدمى )اند، و بر فرشته مرگ و دستياران او، و بر منكر و نكير و مبشر و بشير و رومان آزمون كننده در قبر و بر گردش كنندگان بر بيت المعمور، و بر مالك (فرشته دوزخ ) و خازنان دوزخ ، و رضوان و دربانان بهشت و آنان كه خدا را در آنچه فرمانشان دهد نافرمانى نمى كنند و آنچه را كه بدان مامورند انجام مى دهند؛ و آنان كه (به بهشتيان ) گويند: ((درود بر شما به خاطر صبرى كه كرديد، پس ‍ چه نيكوست عاقبت اين سراى ))؛ و بر ماموران آتش كه چون گويندشان : ((اين دوزخى را بگيريد و زنجيرش كنيد و به دوزخ سرنگونش سازيد))، بر سر او بشتابند و مهلتش ندهند؛ و بر هر فرشته اى كه نامش را نبرديم و جايگاهش را در نزد تو و اينكه او را به چه كارى گمارده اى ندانستيم ؛ و بر ساكنان هوا و زمين و آب ؛ و بر آنان كه بر آفريدگان گمارده اى ، پس بر همگيشان درود فرست ، به روزى كه هر كس كه مى آيد با او دو فرشته پيش ‍ راننده و گواه باشد)).
(در آينده نام برخى از اين فرشتگان با شرحى پيرامون آنها به خواست خدا خواهد آمد.)