نماز اولين فرمان براى موسى عليه السلام

آيه 49 : نماز اولين فرمان براى موسى عليه السلام
اننى انا الله لا اله الا انا فاعبدنى و اقم الصلوة لذكرى ⁽²⁹⁸⁾
ترجمه : يقين بدان من همان خدايى هستم كه معبودى جز من نيست مرا پرستش كن و با ياد من نماز بر پادار.
تفسير آيه
در اين آيه شريفه مورد بحث نماز اولين فرمانى بود كه به حضرت موسى عليه السلام فرمان داد و نخستين جمله وحى را موسى به اين صورت دريافت كرد ((من الله هستم ،معبودى جز من نيست )) (اكنون كه چنين است تنها مرا عبادت كن ، عبادتى خالص از هر گونه شرك ))(فاعبدنى ) (( و نماز را بر پاى دار،تا هميشه به ياد باشى ))(و اقم الصلوة لذكرى ) در اين آيه پس از بيان مهمترين اصل دعوت انبياء كه مساله توحيد است بيان شده و به دنبال آن دستور به نماز، يعنى بزرگترين عبادت و مهمترين پيوند خلق با خالق و موثرترين راه براى فراموش نكردن ذات پاك او داده شده .
نكته قابل توجه در آيه
در آيه فوق به يكى از فلسفه هاى مهم نماز اشاره شده است ،و آن اينكه انسان در زندگى اين جهان با توجه به ((عوامل غافل كننده نياز به تذكر و يادآورى دارد،با وسيله اى كه در فاصله هاى مختلف زمانى ،خدا و رستاخيز و دعوت پيامبران و هدف آفرينش را به ياد آورد و از غرق شدن در گرداب غفلت وبى خبرى حفظ كند،نماز اين وظيفه مهم را بر عهده دارد انسان صبحگاهان از خواب بر مى خيزد خوابى كه او را از همه چيز اين جهان بيگانه كرد مى خواهد برنامه زندگى را شروع كند، قبل از هر چيز به سراغ نماز مى رود،قلب و جان خود را با ياد خدا صفا مى دهد و از او نيرو و مدد مى گيرد، و آماده سعى و تلاش توام با پاكى و صداقت مى گردد باز هنگامى كه غرق كارهاى روزانه شد و چند ساعتى گذشت و چه بسا ميان او و ياد خدا جوئى افتاد،ناگاه ظهر مى شود و صداى موذن را مى شنود الله اكبر… حى على الصلوة ((خدا از همه چيز برتر است ،برتر از آنست كه توصيف شود….بشتاب به سوى نماز )) به سراغ نماز مى رود و در برابر معبود خود به خود به راز و نياز مى ايستد و اگر در گرد غبار غفلتى بر قلب او نشسته ،آن را شستشو مى دهد اينجا است كه خدا در نخستين دستورات در آغاز وحى به حضرت موسى مى گويد: نماز را بر پا دار تا به ياد من باشى جالب اينك اين آيه مى فرمايد:نماز را بر پا دار تا به ياد من باشى ،اما در آيه 28 از سوره رعد مى فرمايد:ذكر خدا مايه اطمينان و آرامش دلهاست ( الا بذكر الله تطمئن القلوب ) و در آيه 27 تا 30 سوره فجر مى فرمايد (يا ايها النفس المطمئنه ارجعى الى ربك راضية مرضيه فادخلى فى عبادى وادخلى جنتى ) ((اى نفس مطمئنه به سوى پرودگارت باز گرد، در حالى كه هم تو از او خشنودى و هم او از تو خشنود،در زمره بندگانم در آى ،و در بهشتم گام بگذار ))!
از قرار دادن اين سه آيه در كنار هم به خوبى مى فهميم نماز انسان را به ياد خدا مى دارد، يا خدا مطمئنه او را به مقام بندگان خاص و بهشت جاويدان مى رساند. ⁽²⁹⁹⁾
داستان آيه 49
نماز اولين فرمان به حضرت موسى عليه السلام
در سوره طه آيات 11 تا 14 آماده است ((چون موسى عليه السلام به وادى مقدس نزديك شد،ندايى شنيد من پروردگار تو هستم ،تو نعلين (كفش ) از خود به دور كن كه اكنون در وادى مقدسى قدم نهادى ، و من ترا برگزيدم پس گوش فرا ده تا كلام وحى مرا بشنوى بعد خداوند چنين فرمود:
(اننى انا الله لا اله انا فاعبدونى و اقم الصلوة لذكى ) ((بدان كه منم خداى يكتا،هيچ خدايى جز من نيست ،پس مرا به يگانگى بپرست و نماز را مخصوصا براى ياد من بپادار ))امام باقر عليه السلام مى فرمايد:((خداوند به موسى فرمود:مى دانى چرا از ميان بندگانم ترا براى شنيدن كلامم ،به طور مستقيم انتخاب كردم ؟ موسى عرضه داشت نه ،خطاب رسيد، بخاطر اينكه در عبادت و بندگى همانندت را نيافتم كه نسبت به من در نفس خود به اين اندازه با تواضع باشد، اى موسى تو بنده اى هستى كه در پيشگاه من به وقت نماز، صورت بر خاك مى گذارى ))⁽³⁰⁰⁾
باز داستان معراج پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وارد شده است هنگامى كه پيامبر صلى الله عليه و آله به معراج رفت ،خداوند به او فرمان داد تا به امت اسلام بگويد بايد در هر شبانه روز پنجاه نماز بگزاريد، و چون موسى عليه السلام خدمت رسول اكرم عليه السلام مشرف شد به آن حضرت پيشنهاد كرد تا از خداوند درخواست تخفيف نمايد. پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله شفاعت موسى عليه السلام را درباره امت اسلام پذيرفت و از خداوند طلب تخفيف كرد… تا آن جا كه پنجاه نماز واجب به نمازهاى پنجگانه رسيد ((زيد ))فرزند امام سجاد عليه السلام از آن كمتر پرسيد: چرا رسول خدا صلى الله عليه و آله تقاضا نكرد تا امت اسلام در هر شبانه روز كمتر از پنج بار نماز بجا آورند؟ حضرت فرمود:((من جاء بالحسنه فله عشر امثالها )) ⁽³⁰¹⁾ هركس كار نيكى بجا آورد، ده برابر آن پاداش دارد.⁽³⁰²⁾
وباز در روايت ديگرى درباره حضرت موسى كه (خداوند متعال به حضرت موسى عليه السلام وحى كرد:اى موسى ! در تاريك شب از خواب برخيز (و مناجات و راز و نياز كن ) تا قبرت را باغى از باغهاى بهشت قرار دهم ) ⁽³⁰³⁾
از اين روايت استفاده مى كنيم كه نماز و راز و نياز با خداوند ما را در شب اول قبر نجات مى دهد و به رحمت پروردگار متصل سازد آرى چنين است اولين چيزى كه در قيامت از انسان مورد باز خواست قرار مى گيرد نماز است با اقامه آماده آن روز شويم .