تعليم و تربيت غيرمستقيم

تعليم و تربيت غيرمستقيم

امام صادق (علیه السّلام) می‏فرمایند: «أحَبُّ إخوانِي إليَّ مَن أهدی إليَّ عُيوُبِي» دوست داشتنی‏ترین برادرانم کسی است که عیب‏هایم را به من هدیه کند.[1] همان‌طور كه هديه را در كادو مي‌گذاريم و تقديم مي‌كنيم كه فرد احساس خوشايندي داشته باشد بايد در بيان عيوب ديگران و ارشاد آنها از ظرافيت‌هاي روان شناختي مدد بگيريم. روزي امام حسن(ع) و امام حسين(ع) از محلي مي‌گذشتند. پيرمردي را ديدند كه مشغول وضو است، ولي به طور صحيح وضو نمي گيرد. و آداب و شرايط آن را بجا نمي‌آورند از اين رو تصميم گرفتند به طور غير مستقيم و با كمال ادب، طرز صحيح وضو گرفتن را به او بياموزند. نخست با يكديگر به بحث و گفت‌وگو پرداختند، به گونه‌اي كه پيرمرد سخنانشان را بشنود. يكي گفت: وضوي تو صحيح نيست، وضوي من درست است. ديگري گفت: نه، وضوي تو درست نيست، وضوي من صحيح است. سپس نزد پيرمرد آمدند و گفتند: ما در حضور شما وضو مي گيريم، و ببين كدام يك از ما درست وضو مي‌گيريم و درباره ما داوري كن. هر دو وضوي درست و كاملي گرفتند. آن‌گاه از پيرمرد پرسيدند: وضوي كدام يك از ما صحيح تر و بهتر است؟ پيرمرد متوجه شد وضوي صحيح چگونه است و منظور اصلي آن دو كودك، آموزش او است. با كمال فروتني اظهار داشت: عزيزان، وضوي هر دوي شما خوب و صحيح است؛ من پيرمرد هنوز درست وضو گرفتن را نمي‌دانم: شما براي دل‌سوزي كه بر امت جدتان داريد، مرا آگاه ساختيد و وضوي درست را به من آموختيد، از شما سپاس‌گزارم.[2]

پی نوشت :
1. بحار، ج 74، ص 282 .
2. بحارالانوار، ج 43، ص 319. داستان هاي بحار الانوار، محمود ناصري، ص.73