تخم مرغ

تخم مرغ
در اينجا منظور از تخم مرغ تخم مرغ خانگى است البته تخم مرغهاى ديگرى هم هست كه بعدا به آنها اشاره ميشود.
((وزن يك تخم مرغ بطور متوسط 55گرم است كه 7 گرم آنرا پوست و بقيه تقريبا دو ثلثش سفيده و يك ثلثش زرده مى باشد و 85 كالرى مى دهد.
در صد قسمت تخم مرغ كامل 74 گرم آب ، 8/12 مواد بياض البيضى ، 5/11 چربى ، 7/. گلوسيدى ، 81 ميلى گرم سديم ، 100 پتاسيم ، 54 كلسيم ، 13 منيزيوم ، 33 منگنز، 7/2 آهن ، 253/0مس ، 210 فسفر، 197 گوگرد، 120 كلر، 12 / 0ويتامين b1، 34 /0ويتامين d و 1140 واحد ويتامين a معين شده پوست تخم مرغ از فسفات و كربنات دو كلسيم و منيزيوم درست شده است و داراى منافذ بسيارى است كه قسمت درونى آنرا پرده نازكى پوشانيده كه از دو ورقه درست شده است و در قسمت تحتانى تخم مرغ فاصله بين آنها محتواى هوا است .
مقدار موادى كه در زرده تخم مرغ موجود است
در زرده تخم مرغ خام درصد گرم : 9/49 گرم آب ، 3/16 مواد سفيده اى ، 9/31 چربى ، 7 / 0 گرم قند، سديم 26 ميلى گرم ، پتاسيم 100، كلسيم 147 منيزيوم 16، آهن 2/7 فسفر 586، گوگرد 194، كلر 124 ميلى گرم ويتامين a و در صد گرمش 355 كالرى .
مقدار موادى كه در سفيده تخم مرغ موجود است
در سفيده تخم مرغ در هر صد گرم : 88 آب ، 8 / 10 سفيده اى ؛ يك درصد قند، سديم 110، پتاسيم 100، آهك 20، منيزيوم 11، آهن 1 /0، فسفر 10، گوگرد 208، كلر 161 ويتامين هاى 2 b، 23/0 نيكو تيل آميد 8 ميلى گرم و هر صد گرمش 47 كالرى ،))⁽¹⁸³⁾
از نظر اسلام بعضى از تخم مرغها حلال و بعضى حرامند بطور كلى ، تخم مرغ تابع حرام بودن يا حلال بودن گوشت پرنده اى است كه تخم مرغ از آن به وجود آمده و اگر نتوانستيم بفهميم كه فلان تخم مرغ از كدام مرغ است اسلام قاعده ديگرى براى شناسايى حرام و حلال تعيين كرده است .
هر تخم مرغى كه دو سرش مثل هم باشند خوردنش حرام است ولى تخم مرغهايى كه يك سر آنها پهن تر و يك سر ديگرش باريكتر است خوردنش ‍ حلال مى باشد⁽¹⁸⁴⁾
مصارف تخم مرغ
پيشوايان اسلام ، براى تخم مرغ مصارفى تعيين نموده اند كه بعد از تحقيقات دانشمندان و غذاشناسان اهميت اين مصارف از نظر خواص و مواد اوليه تخم مرغ فهميده ميشود در روايتى مى خوانيم كه :
ذكر عند ابى عبدالله البيض فقال اما انه حفيف يذهب بقرم اللحم و ليست له غائلة اللحم ⁽¹⁸⁵⁾
در خدمت امام ششم عليه السلام نامى از تخم مرغ برده شد آن حضرت فرمودند غذايى است سبك و هضم آن آسان و جانشين گوشت است ولى زيان گوشت را ندارد.
در هزار و چندين سال قبل كه غذاها تجزيه نشده بود، اين سخن اعجازآميز است و از آن دو مطلب استفاده مى شود:
1 – كلمه ((قرم )) معنى جالبى را مى رساند معناى ظاهرش به فارسى ((هوس )) اس و حديث چنين معنا مى شود كه تخم مرغ هوس گوشت خوارى را از بين مى برد زيرا همانطور كه انسان گاهى ميل به خوردن ترشى و سركه مى كند و گاهى ميل به خورده كباب مى كند گاهى هم هوس خوردن گوشت مى نمايد كلمه ((قرم )) در لسان امام (ع ) همين معنا را مى فهماند يعنى كسى كه احساس مى كند كه متمايل به گوشت است و دسترسى به گوشت پيدا نمى كند تخم مرغ بخورد.
2 – با مقياس علوم روز – چنانكه در مقدار مواد تخم مرغ نوشتيم – تخم مرغ از لحاظ داشتن ((مواد سفيده اى )) كه پايه ساختمان سلولها هستند، نظير و شريك گوشت است ، امام (ع ) تخم مرغ را جانشين گوشت قرار داده و آن را با روغن يا چربى يا غذا و ميوه ديگرى مقايسه نكرده است .
و در روايت ديگر چنين آمده است :
قال شكوت الى ابن الحسن قلة الولد فقال استغفرالله و كل البيض ‍ باالبصل ⁽¹⁸⁶⁾
راوى حديث مى گويد خدمت امام هشتم (ع ) از كمى اولاد شكايت كردم آن حضرت در جواب گلايه من دو اندرز فرمود: يكى طبى و ديگرى اخلاقى ،در مورد پند اخلاقى فرمود: ((استغفار كن )) كنايه از اينكه خواسته ات را بعنوان گله و شكايت از خدا بيان ننما در مورد پند طبى فرمود تخم مرغ را با پياز بخور))
ما مى دانيم كه تخم مرغ تاءثير فراوان در ازدياد خون دارد و به همين دليل مى گويند ((چربى زرده از گلسترين ولستين درست شده كه دومى 9/8 درصد آن را تشكيل داده و در تقويت قواى جنسى و ساختن اسپرماتوزئيد موثر مى باشد))⁽¹⁸⁷⁾
و نيز مى گويند:
((لستين غذاى سلولهاى عصبى بوده ؛ در كم خونيهاى مغزى و ضعف سلسله اعصاب موثر است به شرط آنكه مرغ دهاتى بوده باشد نه ماشينى يعنى با دانه و گياه پرورش يافته باشد نه با استخوان و خون و روغن ماهى و انتى بيوتيك ⁽¹⁸⁸⁾))
و نيز مى گويند:
((زياده روى در خوردن تخم مرغ ابتلاى به بيماريهاى قلبى و تصلب شرايين را آسان مى سازد و بويژه نزد كسانى كه كم حركتند))⁽¹⁸⁹⁾
يك از اطباى قديمى در بيان اين خاصيت چنين مى گويد:
((افعال و خواص تخم مرغ ، زرده نيم برشت آن صالح آلكيموس كثير الغذا، قليل الفضول و مقوى دل و دماغ و بدن و مبهى (مقوى قوه باه ) و جهت اصلاح حال سينه و خشونت آن و خشونت معده و روده و مثانه و قرحه گرده و مثانه و مقوى شخصى كه خون زياده از او دفع شده و يا ضعفى از قصد به هم رسانيده باشد))⁽¹⁹⁰⁾
3 – در بيان خاصيت ديگر امام ششم (ع ) مى فرمود:
مح البيض خفيف و البياض ثقيل ⁽¹⁹¹⁾
160
زرده تخم مرغ سبك و زود هضم اما سفيده آن سنگين و ديرتر هضم مى گردد.
تاءييد اين موضوع را كه زرده تخم مرغ زودتر از سفيده آن هضم مى گردد از دانشمندان ديروز و امروز بشنويم .
((همان اندازه كه زرده خام خوردن ؛ مفيد است ، سفيده خام خوردن زيان آور بوده بايد كاملا سفت شده ميل نمود))⁽¹⁹²⁾
محمد زكرياى رازى ، طبيب عاليقدر ايرانى مى گويد:
((سفيده تخم مرغ توليد بلغم لزج و غليظ در بدن نموده بايد از آن پرهيز نمود.
سفيده و سركه سازگار نيستند و با هم جسم سخت بدست مى آيد كه هضمى مشكل دارد بر عكس زرده و سركه به هضم و جذب كمك مى كنند. سفيده با نمك و روغن زيتون معتدل بوده و هضم و دفع خوبى دارد))⁽¹⁹³⁾