پياز

پياز
گياهى است داراى ساقه هاى نازك تو خالى بدون برگ ، بيخ آن به اندازه شلغم و پوست در پوست است . خورده مى شود و در پختن اغذيه نيز به كار ميرود.
((پياز داراى ويتاميهاى (آ، ب 1، ب 2، ب 12، پ ، ث ، مى باشد))⁽³⁴²⁾
((در پياز علاوه در ويتامين ها، آهن ، آهك ، فسفر، پتاسيم ، سديم ، گوگرد، گوگرد، يد، سيليس و قند موجود است كه مستقيما جذب بدن مى شود، و براى اشخاصى كه بيمارى قند دارند نيز مضر نيست بطور كلى عناصر متشكله در پياز عبارتند از
260
آب 70 – 80 درصد
قند 2 – 6 درصد
مواد ازت دار 1 – 2 درصد
خاكستر 5 – 8 درصد
مواد چربى 1
مواد غير ازت دار 8 – 20 درصد
روغن انسانس 16 درصد
در سال 1917 وجود نوعى آنتى بوتيك را در پياز تشخصى دادند كه در ابتدا ((الى سين )) ناميده شد))⁽³⁴³⁾
در اخبار و روايات اسلامى خواص زير را براى پياز بيان نموده اند:
پياز خستگى را بر طرف مى سازد، و اعصاب را قوى مى نمايد، باعث نيروى پاها و گامها در راه رفتن است ، شوهت را زياد مى كند و تب بر است .
قال ابو عبدالله …(ع ) البصل يذهب باالنصب و يشد العصب و يزيد فى الخطا و يزيد فى الماء و يذهب بالحمى ⁽³⁴⁴⁾
((پياز به واسطه فسفرى كه دارد انجام كارهاى فكرى را آسان مى سازد، به همين جهت مصرف آن به متفكرين و كسانى كه كارهاى فكرى دارند توصيه شده است .
در مورد ضعف و فرسودگى جسمى و عصبى ، پياز داراى عمل نيروبخش ‍ تقريبا فورى و آنى است .
پياز براى بچه هايى كه دير رشد مى كنند، همچنين براى پير مردانى كه ضعيف شده و مى خواهند تقويت كنند، غذاى مقوى و نيرو بخشى است .
پياز سرشار از سيليس است ، و اين ماده به مقدار خيلى زياد، در بدن موجود است و براى تشكيل و نگهدارى استخوانها و شرائين كاملا لازم است .
اگر شما احساس مى كنيد خسته هستيد، اشتها نداريد چنين هايى بر صورتتان افتاده و رنگ صورتتان زرد شده است ، يك پياز درست را 4 قسمت شده است در سه فنجان آب بجوشانيد تا پياز پخته شود و يك فنجان آب از كافى بماند و صبح ناشتا آنرا بنوشيد))⁽³⁴⁵⁾
در آن روايت كه از حضرت صادق (ع ) نقل شده پياز براى قطع تب ، تجويز شده بود و نامى از تب مخصوصى برده نشده بود ولى دانشمندان خاصيت تب برى پياز را چنين نوشته اند:
((پياز در بيمارى ((شاربون )) كه مرضى عفونى است و ميكرب آن معمولا بوسيله گزيدن مگس مخصوصى به انسان منتقل مى شود، اگر زير و روى پاهاى بيمار را در ضماد مخلوط پياز و سير كه خورده شده باشد بگذارند حال مريض بزودى بهبود خواهد يافت …
در اولين عوارض تب هاى تيفوئيدى بايد پاهاى بيمار را تا قوزك پا در سه كيلو پياز زنده شده خوابانيد و لفاف بندى كرده . اين لفاف بندى ، عرق زيادى آورده و تب بيمار را قطع مى كند))⁽³⁴⁶⁾
((اگر تب كرده ايد و در آتش آن مى سوزيد پياز را برش نازك كنيد و آنرا در ظرفى بريزيد و روى آتش بگذاريد و توجه كنيد كه پيازها داغ شود ولى رنگ قهوه اى بخود نگيرد و تا گرم است آنقدر كه بدن شما نسوزد پيازها را به شكل ضماد روى شكم خود بگذاريد و وقتى سرد شد آنرا بر داريد ضماد پياز به اين وسيله باعث قطع تب شما خواهد شد))⁽³⁴⁷⁾
سمعت ابا عبدالله يقول : ((كلوا البصل فان فيه ثلاث خصال ، يطيب النكهة و يشد اللثة و يزيد فى الماء و الجماع ))⁽³⁴⁸⁾
حضرت امام صادق (ع ) مى فرمايد: پياز بخوريد پياز داراى سه خاصيت است : دهان را خوشبو مى كند، لثه ها را محكم مى سازد و منى را زياد مى نمايد.
از آنجا كه بوى بد دهان در نتيجه يك سلسله عفونتهاى داخلى است ، و پياز از دشمنان سر سخت عفونت است لذا آن را ميكرب كش و نابود كننده بوهاى متعفن دانسته اند و طبعا با رفتن بوهاى بد بوى خوش طبيعى پيدا مى شود اگر چه پياز خود داراى بويى تيز و تند است .
((پياز نيز يكى از خوراكهاى ضد ميكرب است پياز يك ماده ضد عفونى است و ميكربهاى گوشت ها را از بين مى برد. پياز جهاز هاضمه و مجارى تنفسى را ضد عفونى مى كند))⁽³⁴⁹⁾
((پياز به واسطه گوگردى كه دارد براى خون ، عامل ضد عفونى است .
گوگرد پياز وقتى وارد خون شود و به ريه ها برسد با عفونتهاى مجارى تنفس ‍ مثل آسم ⁽³⁵⁰⁾، ورم گلو، برونشيت ، گريپ و غيره مبارزه ميكند.
پياز بواسطه يدى كه دارد ضد ((اسكوربوت )) است و امراضى را كه مربوط به سيستم لنفاوى است مثل ورم غدده ها، آبسه هاى شديد، جوشهاى زير پوشت و غيره درمان كرده و بهبود مى بخشد))⁽³⁵¹⁾
((اسكوربوت )) نام يك بيمارى است و بمعنى رقت خون است از اثرات آن سستى لثه هاها و آمدن خون از آبها مى باشد و چون پياز، ويتامين (ث ) دارد، و ويتامين (ث ) ضد اسكوربوت است بخوبى رقت خون را بر طرف مى نمايد.
از خواص پياز كه در روايت آمده بود تقويت قوه باه و ازدياد شهوت و منى بود.
((پياز داراى هورمون و دياستازى است كه غدد اشك و آميزشى و گوارشى را تقويت مى نمايد))⁽³⁵²⁾
((پياز داراى فسفر است ، غذاى مغز و مشوق اموز آميزشى است ، پياز آهك دارد و استخوان بندى و دندانها را محكم كرده و از نرمى استخوان جلوگيرى مى كند.
پياز اشتهاى به غذا و شهوت را زياد مى كند))⁽³⁵³⁾
پياز چنانكه خوانديم ضد عفونت است ، لذا اين دستور با ارزش را از امام ششم مى آموزيم .
امام صادق عليه السلام مى فرمايد: قال رسول الله اذا دخلتم بلاد افكلوا من بصلها يطرد عنكم و باها⁽³⁵⁴⁾
رسول خدا فرمودند كه هرگاه داخل شهرى شديد، از پياز آن شهر بخوريد تا گرفتارى وباى آن شهر نشويد.
((پياز جهاز هاضمه و مجارى تنفس را ضد عفونى مى كند و از ابتلاء به اسهال و سرما خوردگى جلوگيرى مى نمايد. پياز يك ماده ضد عفونى است ، و ميكروبهاى گوشتها را از بين مى برد و به تجربه ثابت شده است كه سم گوشتهاى مانده را كه ايجاد اسهال مى نمايد كم مى كند. و روى اين اصل كسانى كه خارج از منزل غذا مى خورند بايد پياز را فراموش نكنند.⁽³⁵⁵⁾
ما ميدانيم كه يكى از نشانه هاى مرض وبا، اسهال است و اسهال بواسطه ميكربهاى روده پيدا مى شود.
يكى از غذا شناسان براى همه مسافران خصوصا حجاج خوردن آن را توصيه مى كند و مى گويد:
((يكى از سبزيهاى مفيدى كه داراى ويتامين هاى (ب ) مى باشد پياز است كه خوردن خام آن به كليه حجاج ، توصيه مى شود، زيرا علاوه بر داشتن ويتامين هاى مفيد، جهاز را ضد عفونى و پاك كرده و اشتها را زياد مى كند، بنابراين وجود آن بر سر سفره حجاج لازح و ضرورياست ))⁽³⁵⁶⁾