شلغم
شلغم بيخ گياهى است ، شبيه ترب ، اما كوچكتر، طعمش اندكى تند و تيز است .
شلغم به ميوه زمستان معروف است ، زيرا پخته آن گرما گرم مناسب با هواى سرد زمستان است . موادى كه در شلغم يافت مى شود عبارتند از:
((ويتامين (آ) بمقدار كم ، ويتامين (ب ) و (ث ) بمقدار بيشتر، ويتامين (2 ب ) و (پ پ ) اندك .
شلغم متمايل به رنگ سبز، ويتامين هاى (آ) و (ب ) و (ث ) زيادى دارد.
مواد ديگر شلغم غير از ويتامين ها عبارتند از:
مواد قندى 5/7 درصد
مواد نشاسته اى 30/1 درصد
مواد سفيده اى 10 درصد
چربى 12 درصد
يد 24 ميلى گرم در كيلو
و نيز داراى كلسيم ، پتاسيم ، منيزيم و كمى آهن بصورت فسفاتها و كلرور است .
جميع مواد معدنيش 85 گرم درصد گرم . هر يك صد گرمش 36 كالرى حررات ايجاد مى نمايد. سلولز شلغم نسبتا كم و 5/1 گرم در كيلو است ))(357)
((و به همين جهت (داشتن سلولز) خوردن شلغم انسان را سير مى كند و نيروى لازم به او مى دهد ولى كسى را چاق نمى كند و براى مبتلايان به مرض قند ضرر ندارد.
مواد سفيده اى شلغم ، مناسب اعصاب و مغز بوده و قوه حافظه را زياد مى كند و به اعصاب نيرو مى بخشد علاوه بر مواد مذكوره ، در شلغم نيز كمى ((ارسنيك )) و ((روبيديم )) وجود دارد.
شلغم تنها مواد خوراكى است كه اين دو عنصر مفيد را با هم دارا است .
روبيديم از عناصر مفيدى است كه در هر گياه پيدا شود آن را مفيد كرده ، اثر مواد و عناصر شفا بخش آنرا چندين برابر مى كند.
در شلغم خواص نسبتا زيادى كه كم و بيش در ساير سبزيها ديده مى شود اما يك خاصيت مخصوص دارد كه در گياهها يا سبزيهاى ديگر كمتر نظيرش ديده مى شود.
پيشوايان اسلام از دير زمانى از اين مطالب پرده برداشته و با عبارات مختلفى آنرا بيان نموده اند:
1 – قال ابو عبدالله (ع ) ((ما من احد الا و فيه عرق الجذام ، فكلوا الشلجم فى زمانه يذهب به عنكم ))(358)
امام صادق (ع ) مى فرمايد: در هر كس رگى از جذام موجود است ، در فصل شلغم ، شلغم بخوريد، جذام را از شما دور مى سازد.
2 – و عن العبد الصالح (ع )، قال لعلى ابن مسيب عليك باللفت يعنى الشلجم فكله فانه ليس من احد الا و به عرق من الجذام و انما يذيبه اكل اللفت ، قال قلت نيا او مطبوخا، قال كلاهما))(359)
امام هفتم عليه السلام ، به مردى از اصحاب (على ابن مسيب ) فرمود: شلغم بخور زيرا در هر كسى ريشه اى از مرض جذام است (360)، و خوردن شلغم آن را از بين مى برد، آن مرد مى گويد پرسيدم كه خام بخورم يا پخته فرمود: هر دو مفيد است .
از نظر علمى ببينيم در شلغم چه ماده اى است كه جذام را ذوب مى كند؟
((بواسطه وجود ((ارسنيك )) و اين گوهر گرانبها است كه خوردن شلغم از سخت ترين امراض يعنى جذام جلوگيرى مى كند، بيمارى جذام يك بيمارى قديمى است كه عامل اصلى آن ، فقر و بدبختى و فقدان مواد غذايى است و موقعى اين مرض و ميكرب سر سخت آن مسرى مى شود كه شخص ، دچار كمبود عواملى مانند ارسنيك و گوگرد باشد و در غير اينصورت قابل سرايت نيست ))(361)
شلغم خواص ديگرى نيز دارد:
((علاوه بر ويتامينها و مواد سودمندى كه به آن اشاره كرديم در آن يك تركيب ميكرب كش با طيف وسيع وجود دارد كه بسيارى از ميكربها و ويروسها را از بين مى برد و روى اين اصل است كه شلغم زكام و سرما خوردگى را معالجه كرده و از ابتلاى به آن جلوگيرى مى نمايد.
شلغم خلط آور و درمان كننده سرفه ، مخصوصا سرفه هاى خشك است و سينه و شكم را نرم مى كند و براى مداواى ((آنژيم )) تنگى نفس و سياه سرفه تجويز مى شود.
شلغم قوه بينايى را زياد مى كند و از شب كورى جلوگيرى مى نمايد و غرائز جنسى را نيز تقويت مى كند.
شلغم در تقويت تخمدانها و آلات تناسلى ، نقش اساسى دارد و رحم را براى پرورش نوازد سالم و قوى تقويت كرده ، زنان را مستعد آبستنى مى كند.
شلغم ادار را زياد مى كند و به همين علت و داشتن گوگرد فراوان ، سنگ هاى كليه و مثانه را از بين مى برد(362)
271