آويشن شيرازى

آويشن شيرازى
بهترين آويش در شيراز پيدا مى شود، و به اصطلاح شيرازيها دو قسم است . 1 – آويشن باريك 2 – آويشن پهن چنانكه از نامش پيدا است برگهاى آويشن پهن بيضى شكل است ، و برگهاى آويشن باريك كمى درازتر و باريك است ، آويشن باريك اغلب در كوهها ديده مى شود.
((آويشن كوهى ، گياهى است كه در سرازيرى صخره كوهها كه در مقابل آفتاب است در جنگلها و اراضى غير مزروع بطور خودرو مى رويد ساقه آن بنفش رنگ و ارتفاع آن گاهى به نيم متر مى رسد.
و در لاهيجان و طالش و آستارا و فارس مى رويد… آويشن آبى و آويشن شيرازى يكى از گياهان شفا بخشى است كه در درمان و معالجه بيماريهاى مختلف ، اعجاز مى كند، و از اين جهت است كه بايد آن را از گرانبهاترين گياهان دارويى روى زمين بدانيم ))⁽³⁷⁸⁾
پيشوايان اسلام بقدرى اين گياه را مفيد مى دانسته اند كه حضرت رضا(ع ) مى فرمودند: آويشن تنها داروى اميرالمومنين بوده است .
1 – عن ابى الحسن (ع ) قال كان دواء اميرالمومنين (ع ) الصعتر.⁽³⁷⁹⁾
2 – و كان يقول – يقوى المعدة ، و يقطع البلغم و هو امان من اللقوة ⁽³⁸⁰⁾
و نيزحضرت رضا مى فرمودند: آويشن معده را تقويت مى كند، و بلغم را بر طرف مى نمايد، آويشن نيز انسان را از لقوه در امان نگاه مى دارد، (لقوه – مرضى است كه در صورت انسان پيدا مى شود، و لب و دهان يا فك بطرفى كج مى شود).
((خواص طبى و درمانى آويشن شيرازى اين است كه ضد درد و تشنج است و خون را به جريان انداخته و اعمال اعضاء جنسى و تناسلى را در بدن تحريك و تقوين مى كند، هوش و قوه ادراك را زياد مى كند، قابض و مقوى است و براى نارسايى كبد يعنى وقتكيه كبد ضعيف شده است و خوب كار نمى كند مفيد است . آويشن در عفونتهاى ريوى ، زكام ، برنشيت ، آسم ، گريپ ، آنژين ، سوء هضم و تخمه ، دل درد ورم امعاء نيز مصرف مى شود…
گلهاى خشك آويشن كوهى ، مقوى معده ، نيروبخش ، خلط آور، قاعده آور، ضد درد و تشنج و بطور خفيف عرق آور است ))⁽³⁸¹⁾
پرفسور ((تروسو)) درباره آويشن مى گويد:
((آويشن دشمن سم است )) آويشن تازه يا خشك آن را در عفونتهاى ريوى ، زكام ، برونشيت ، آسم ، گريپ ، خستگى و كوفتگى دست و پا، آنژين ، سوء هضم و تخمه ، دل درد و ورم امعاء مصرف مى كنند.
عصاره آويشن به نام ((تيمول )) است كه خاصيت ضد عفونى موثرى بر مجارى تنفس و جهار هاضمه دارد، سمومى كه در آنجا جمع شده بكلى از بين مى برد و جريان خون را منظم مى سازد… اگر چند برگ آويشن رابه غذاى خرگوشتها اضافه كنيم از نفخ شكم آنها جلوگيرى خواهد كرد و هيچوقت آنها گاز معده پيدا نخواهند كرد.))⁽³⁸²⁾
مردى در خدمت امام هشتم (ع ) از رطوبت مزاج و علاج آن سئوال نمود آن حضرت باو دستور داد كه آويشن را بكوبد و ناشتا به دهان خود بريزد.
عن ابى الحسن (ع ) انه شكا اليه الرطوبة ، فامره ان يستف الصعتر على الريق ⁽³⁸³⁾
زيادى بلغم و رطوبت به اصطلاح امروز كمى ترشح ((سيب آدم )) در انسان است ، و امام (ع ) آويشن را معالج آن دانسته و به همين سبب به آن مرد نگفته آويشن را به صورت دم كرده بنوش ، زيرا در صوتيكه دم شود چون مخلوط با آب است باز نمى تواند جبران بلغم و رطوبت را نمايد.