بیاد امام زمان مظلوم و غریبم اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج
فصل 11. غريزه حيوانات در حفظ نسل
از عنايت و لطف خداى بزرگ آنكه : در غريزه حيوانات احساس دردها و رنجها و گرسنگى و تشنگى را نهاده است ، تا آنها را بر حفظ اجساد خود از آفاتى كه بر آن ها عارض مى گردد برانگيزد، زيرا خود اجساد قدرت بر به دست آوردن منفعت و دفع ضرر ندارند، و اگر اين غريزه وجود نداشت جانها به اجساد بى اهميت بوده و آنها را پيش از فرارسيدن عمر و نزديك شدن اجلهاشان به دست مهلكه ها مى سپردند. و چون خداوند دانست كه بقاى آنها تا ابد نمى پايد، هر كدام را عمرى طبيعى به بيشترين اندازه ممكن نهاد، سپس مرگ طبيعى خواه و ناخواه به سراغشان مى آيد.
و چون خداوند مى دانست كه هر روز تعداد بى شمارى از آنها كه تعدادش را جز خودش نمى داند در خشكى و دريا و دشت و كوه مى ميرند، از اين رو به مقتضاى حكمت خويش جثه هاى مردار آنها را غذاى زنده هايشان و ماده بقاى آنها قرار داده تا چيزى از آنچه آفريده بى سود و فايده تلف نشود و در اين كار زنده ها را سود است ولى مرده ها را زيانى نيست . اين يكى از حكمتهايى است كه در خوردن برخى حيوانات برخى ديگر را وجود دارد.
و از ديگر وجوه حكمت آنكه : اگر زنده ها مرده ها را نمى خوردند اين جثه ها باقى مى ماند و با گذشت روزگاران آنقدر مردار فراهم مى شد كه روى زمين و قعر درياها را پر مى ساخت و آبها را فاسد و گنديده مى نمود و همين موجب هلاكت زندگان مى گرديد. پس غرض اصلى از اين خوردنها جلب منفعت و دفع ضرر است هر چند كه در اين راستا پاره اى را به هنگام سر بريدن و كشتن و گرفتن دردها و رنجهايى مى رسد، زيرا اين ناراحتيها ذاتى نيست و بالعرض صورت مى گيرد.
در مورد حيوانات خشكى به همين اندازه اكتفا مى كنيم زيرا كه دريايى است بى كرانه ، چه شگفتيهاى حكمت و عنايات خداى سبحان در آفريدگان خود بيش از آن است كه انديشه هاى ژرفناك بدان برسد و يا قريحه خردها بدان دست يابد و يا سخن توصيف كنندگان توصيف آن را انتظام بخشد.
