فصل 12. شگفتيهاى درياها

فصل 12. شگفتيهاى درياها
آيا ننگريستى به آثار عظمت خداى بزرگ و نشانه هاى او در آفرينش ‍ درياهاى ژرف كه اطراف زمين را در برگرفته كه همه آنها پاره اى از درياى سبز است كه محيط به همه زمين است ، تا آنجا كه تمام خشكيهاى نمايان زمين از بيابانها و دره ها و كوهها نسبت به مقدار آبها به منزله جزيره اى كوچك در دريايى بزرگ بوده و بقيه زمين با آب پوشيده شده است . رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده است : ((زمين در برابر دريا بمانند اسطبلى در زمين است )).⁽⁵⁶¹⁾

حال نسبت يك اسطبل را در مقابل زمين در نظر آور و بدان كه زمين در مقايسه با دريا نيز چنين است . و چون در گذشته شگفتيهاى زمين و آنچه را در آن مورد گفته شده مشاهده كردى ، اينك شگفتيهاى دريا را بنگر، زيرا شگفتيهايى كه در آن وجود دارد از حيوان و جواهر چندين برابر شگفتيهايى است كه در زمين مشاهده مى كنى ، چنانكه وسعتش نيز چند برابر وسعت زمين است . و به خاطر بزرگى دريا حيوانات بزرگى در آن زندگى مى كنند كه پشت آنها در ميان دريا چنان ديده مى شود كه گمان مى رود جزيره اى در آنجا وجود دارد، و سواره ها روى آن پياده شده و چون بر پشت آن آتش ‍ مى افروزند آن حيوان احساس كرده و حركت مى كند تازه دانسته مى شود كه حيوان است نه جزيره !
و هيچ گروهى از اصناف خشكى از اسب و پرنده و گاو و انسان نيست مگر آنكه همانند آنها در دريا هست و علاوه در دريا اجناس ديگر هست كه نظير آن را كسى در خشكى سراغ ندارد و اوصاف آنها در چند مجلد جمع آورى شده و مردمى كه به دريانوردى و جمع آورى شگفتيهاى آن همت گماشته اند به جمع آورى آنها پرداخته اند.
سپس بنگر كه چگونه مرواريد ⁽⁵⁶²⁾ را آفريده و آن را در داخل صدف در زير آب ، گرد و كروى ساخته است . و بنگر كه چگونه از سنگهاى سخت زير آب مرجان را كه روييدنيى است به صورت درخت و از سنگ مى رويد، برآورده است . سپس درباره چيزهايى ديگر همچون عنبر و انواع نفايس ديگرى بينديش كه دريا بيرون مى افكند و از آن استخراج مى گردد، چنانكه خداى بزرگ فرموده : و هو الذى سخر البحر لتاءكلوا منه لحما طريا و تستخرجوا منه حلية تلبسونها و ترى الفلك مواخر فيه و لتبغوا من فضله و لعلكم تشكرون . ⁽⁵⁶³⁾
((و اوست كه دريا را مسخر (شما) كرد تا گوشت تازه اى از آن بخوريد و زيورآلاتى كه مى پوشيد از آن بيرون آوريد، و كشتى ها را در آن روان مى بينى ، و تا از فضل و بخشش او به دست آوريد و شايد سپاس ‍ گزاريد)).
و من آياته الجوار فى البحر كالاعلام ، ان يشا يسكن الريح فيظللن رواكد على ظهره ان فى ذلك لايات لكل صبار شكور. ⁽⁵⁶⁴⁾
((و از نشانه هاى او كشتى هايى است كه چون كوهها در دريا روانند. اگر خواهد باد را ساكن كند تا آن كشتى ها بر پشت آب دريا بى حركت بمانند؛ در اين كار نشانه هايى است براى هر صبر پيشه سپاسگزار.))
به شگفتيهايى كه در كشتى ها به كار رفته بنگر كه چگونه خداى بزرگ آنها را بر روى آب نگاه داشته و تاجران و طالبان مال را در آن سير مى دهد و كشتى را مسخر آنان نموده تا بارهاى سنگين آنان را جابجا كند، سپس باد را فرستاده تا آن را به جلو راند، و نيز موارد بادها و جا و زمان آنها را به ناخدايان شناسانده است . آرى بيان كوتاه شگفتيهاى صنعت الهى در دريا در چندين كتاب نگنجد و قابل جمع آورى كلى نيست .
از تمام اينها شگفت تر چيزى است كه از هر پيدايى آشكارتر است و آن كيفيت و ساختار قطره آب است كه جسمى است رقيق ، لطيف ، روان ، شفاف و به هم پيوسته كه گويا يك چيز است كه به لطيف ترين وجه تركيب يافته و به راحتى قابل تقطيع است به گونه اى كه گويا از هم جدا بوده ، و مسخر براى تصرف و قابل پيوند و گسستگى است . زندگى هر چيز زنده اى كه روى زمين قرار دارد از حيوان و گياه به آن بسته است به طورى كه اگر بنده به جرعه اى از آن نياز پيدا كند و آن را از او دريغ دارند حاضر است تمام گنجينه هاى دنيا را اگر از آن او باشد در راه بدست آوردن آن ببخشد. و پس ‍ از آنكه نوشيد اگر از دفع و بيرون دادن آن مانعى پيش آيد حاضر است همه آن اموال را در راه بيرون دادن آن بخشش نمايد.