فصل 5. خادمان قوه مولده
فرشته توليدكننده را دو فرشته خدمت مى كنند، يكى از آنها مواد اضافى را كه از آخرين هضم بازمانده است به صورت منى يا شبيه آن چون تخم و بذر در مى آورد. و ديگرى هر يك از اجزاى اين ماده را براى قبول صورتى مخصوص از سوى بخشنده صورتها (خداى متعال ) آماده مى سازد. و اين دومى در همين ماده جدا شده آنگاه كه در رحم يا نظير آن است وجود دارد. اين دو فرشته گاهى در يك شخص قرار دارند، چنانكه در بيشتر گياهان چنين است . و گاه از هم جدا و هر كدام در يك شخص اند، چنانكه در بيشتر حيوانات چنين است . و چون با هم جمع شوند توليد حاصل مى گردد. فرشته نخست در نزد حكما ((مغيره )) و دومى ((مصوره )) نام دارد.
اما بخشنده صورتها خداى سبحان است به توسط فرشته عقلى كه رب النوع نفس نباتى و مخدوم تمام اين فرشتگان مى باشد. ((اوست كه شما را در زهدانها هرگونه كه بخواهد صورتبندى مى كند؛ معبودى جز او نيست ))(616)، آيا شما آن را آفريده ايد يا ما آفريننده ايم ))؟(617)
از پيامبر صلى الله عليه و آله در وصف فرشته مامور زهدانها روايت است كه : ((آن فرشته داخل زهدان مى شود و نطفه را در دست مى گيرد سپس آن را به صورت جسد در مى آورد، و گويد: پروردگارا، نرينه است يا مادينه ؟ راست اندام است يا كج و معوج ؟ خداوند هم آنچه خواهد مى فرمايد و فرشته بر اساس آن مى آفريند)).
و نيز فرموده : ((و فرشته صورتبندى مى كند، سپس روح را در آن مى دمد يا به نيكبختى و يا به نگونبختى )).
در اين مورد حديث ديگرى از حضرت باقر عليه السلام گذشت .