فصل 4. برخى از صفات معنوى پيامبر

فصل 4. برخى از صفات معنوى پيامبر
يكى از محققان ⁽⁸²⁵⁾ گويد: يكى از صفات پيامبر آن است كه در حد مشترك ميان عالم معقول و عالم محسوس قرار داشته باشد. از اين رو گاهى به سبب دوستى حق با او به سر برد، و گاه با رحمت و مهربانى بر خلق با آنان سرگرم شود. وقتى با خلق به سر مى برد مانند يكى از آنهاست ، گويى كه با خدا و ملكوت او آشنا نيست ، و چون با پروردگار خود خلوت مى كند و به ذكر و خدمت او مشغول مى باشد گويى خبرى از خلق ندارد. (فيض را) از خدا مى گيرد و از نزد او آموزش مى بيند، و به بندگان خدا مى رساند و آنان را آموزش مى دهد و رهنمايى مى كند، از خدا مى پرسد و پاسخ مى شنود، و خلق از او مى پرسند و او پاسخ مى دهد، به گونه اى كه دو طرف را نظم مى بخشد و ميان دو عالم واسطه مى گردد، براى طرفى گوش است و براى طرف ديگر زبان .
از اين رو دل او را دو دروازه گشوده است ، در داخلى به سوى مطالعه لوح و ذكر حكيم گشوده است كه از آن در، او را علم يقينى لدنى مى آموزد كه عبارت است از شگفتيهاى گذشته و آينده ، و احوال گذشته و آينده علم ، و احوال روز رستاخيز و حشر و حساب ، و احوال بازگشت خلايق به بهشت يا دوزخ . اين در براى كسى باز مى شود كه به عالم غيب توجه كند و پيوسته تنها ذكر خدا را داشته باشد. در دوم به سوى مطالعه امور حسى باز است تا بر رخدادهاى مهمات خلايق آگاه شود و آنان را به راه خير رهنمايى كند و از شر باز بدارد. چنين كسى ذات او در اين دو قوه كمال يافته بهره وافر را از نصيب وجود و كمال از خداى سبحان دريافت داشته است به گونه اى كه هر دو جانب را شامل بوده و حق دو طرف را ادا مى كند، و اين كاملترين مرتبه اى است كه يك انسان مى تواند بدان دست يابد.