آدمى به جز آنكه زير بناى موقعيت ، آبروى و منش ظاهرى او را مى سازد؛ بايد در صدد به دست آوردن عوامل ديگرى بر آيد كه بنيانگذار ارزش هاى معنوى مى شود.

اينك هنگام انست كه نمونه اى از الگوهاى شخصيتى اسلام را بشناسيم : 1-بلال حبشى بلال از نمونه هاى سترگ است كه با منشى اسلامى ، تربيت يافته است . آثار اين عظيمت و تربيت را در اين گوشه از زندگى او بخوانيد: روزى به فرمان پيامبر، بر آن شد كه به خواستگارى دختر يكى از بزرگان قبائل برود. او …

محيط از عوامل بسيار مهم سازنده منش هر فردى است . و منظور همه محيط هايى است كه فرد از آغاز تا پايان زندگى ، در آن به سر برده است ، چون محيط خانه ، آموزش و پرورش ، كار، معاشرت هاى فردى و سرانجام محيط اجتماعى .

مرحله بسيار حساس است . دانشمندان نظر مى دهند كه عامل وراثت در اين مرحله ، صفاتى را در نسل انسان به وديعه مى گذارد كه مشابه با صفات و ويژگيهاى پدر و مادر است . بنابر اين اسلام ، با دستورهاى لازم توجه والدين را به اهميت اين مرحله جلب مى كند.

بنابر آنچه گفته آمد، اسلام ز گهواره تا گور، با چشمانى نگران و بينا همه كردارهاى افراد را زير نظر گرفته است .

آنچه از وارسى كتاب هاى گوناگون به ويژه كتاب هاى روانشناسى بر مى آيد و در مجموع ، تعريف نسبتا جامعى است ؛ اينست :

اكنون بايد ديد، اصولا شخصيت چيست كه همه طالب آنند؛ هر كس آنرا در چيزى به اشتباه يا به واقعيت مى جويد، و موضوع يا نمونه ويژه اى را ملاك منش و شخصيت ايده آل خويش مى پندارد و با همه وجودش خواستار آن است ؟ چنانچه مى بينيم :

پی نوشته های کتاب انسان از مرگ تا برزخ  1-عنكبوت آيه 57. 2-الرحمن آيه 26. 3-آل عمران ، آيه 185. 4-تفسير كبير، ج 9 ص 125. 5-سوره قصص ، آيه 88. 6-آب طلا. 7-وقتى عمر انسان به سر آمد.

مولى محمد كاظم هزار جريبى ،، نقل مى كند: روزى در محضر استاد خود مرحوم آيت الله العظمى بهبهانى بودم . مردى وارد شد و كيسه اى تقديم ايشان كرد و گفت : اين كيسه پر از زيور آلات زنانه است ، در هر راهى كه صلاح مى دانيد مصرف كنيد. استاد فرمود: داستان چيست ؟ قضيه خود را برايم …

يكى از خادمان حرم امام حسين عليه السلام نقل مى كند: شبى نوبت من بود كه در حرم بمانم و پاسدارى كنم . وقتى كه مردم بيرون رفتند، تمام درها را بستم و بقيه خدام هم خوابيدند. حدود نيمه شب بود كه هنوز بيدار بودم ، ناگهان ديدم دو نفر از درى كه معروف به ((زينبيه )) است داخل شدند …