كتاب : علم اليقين ، جلد اول

فصل 16. قدرت خدا عام است چون اراده خداى سبحان نسبت به مراد، نفس ايجاد است ، از اين رو هرگاه چيزى را اراده كند وجود خواهد يافت ، پس قدرت او عام و شامل هر چيزى است ، اما ممتنع چيزى نيست تا قدرت آن را فراگيرد، از اين رو عدم دخول آنها در حيطه وجود نه نقض عموميت …

فصل 15. معناى قدرت و اراده خدا قدرت خداى متعال عبارت است از اينكه : ذات خداوند ذاتا به گونه اى است كه به خاطر علم او به نظام خير – علمى كه عين ذات اوست – موجودات از او صادر مى شوند. و در معناى قدرت چيزى جز تعين پيدا نمودن فعل به سبب مشيت اعتبار نمى شود، خواه …

فصل 14. اراده خدا دو نوع است اراده خداى سبحان ، از آن جهت كه منسوب به خداى سبحان است عين ذات عزيز و جليل اوست ، و اما از جهت اضافه و نسبتى كه با مراد و آنچه اراده بدان تعلق مى گيرد دارد، محدث (حادث ) است ، جز اينكه مانند اراده ما مقدمه انجام فعل نيست بلكه …

فصل 13. خدا قادر و مختار است چون ثابت شد كه همه وجود فعل خداى سبحان است و ديگرى در آن مدخليت ندارد و همه مطابق علم او صادر شده است ، صدورى كه از روى اكراه و تحت قهر و غلبه و ضرر قرار گرفتن نبوده ، روشن مى شود كه خداى سبحان بر هر چيزى توانا و به …

فصل 12. علم خدا به جزئيات نه از راه آلات چون علم خداى سبحان به جزئيات آن گونه كه هستند ثابت شد – و از جمله آنها شنيدنيها امثال حروف و صداهاست ، و ديدنيها كه داراى نور و رنگ اند – پس ناگزير خداى سبحان آنها را ادراك مى كند ولى نه با ابزار و اعضاء بلكه به ادراك …

فصل 11. علم خدا به همه چيز چون ذات متعالى ، فاعل تام جميع ماسوا، و مبداء فيضان هر ادراك اعم از حسى و عقلى ، و منشاء هر ظهور عينى يا ذهنى است چه بدون واسطه يا با واسطه اى كه آن هم از ناحيه خود اوست ، و نيز فاعليتش عين ذات اوست – زيرا كه فاعليت از …

فصل 10. ظهور ذات خدا براى خودش چون خداى سبحان بسيطالحقيقه است و ذات او از موضوع و ماده و عوارض و ساير چيزهايى كه ذات را زايد (بر صفات ) قرار داده و آن را غير آن گونه اى كه هست جلوه مى دهد منزه است ، پس پوششى بر او نيست و او آشكار و بى پرده است …

فصل 9. علو و مجد خدا ذاتى است چون ثابت شد كه كمالات خداى سبحان امرى زايد بر ذاتش نيست و آنها در ازل براى او ثابت بوده اند، آشكار مى شود كه مجد و علو آن ذات متعالى در فاعليت و عالميت و قادريت و ساير صفات كمال ، به معناى اضافى و نسبى كه متاءخر است از ذات …

فصل 8. ازليت خداوند در روايات مولايمان اميرمؤ منان عليه السلام فرمود: براى او هيچ حالى بر حال ديگر سبقت ندارد، تا اول باشد پيش از آنكه آخر بوده باشد، و ظاهر باشد پيش از آنكه باطن بوده باشد(186) (بلكه اوليت او عين آخريت او، و ظاهريت او عين باطنيت اوست ). و نيز فرموده است : علم او به …

فصل 7. الهيت خداوند ازلى است از آنچه گفته آمد آشكار شد كه الهيت خداى عزوجل از ازل براى او ثابت است و آن ذات مقدس در آن تام الفاعليه است ، و عالميت و شنوايى و بينايى و ساير صفات او نيز به همين گونه است . زيرا خداى سبحان تمام اشياء را به طور ادراك تام و كاملى …