پيشتازان علم

((هشام بن عبدالملك )) روزى از يكى از علماء كه به ملاقات وى در رصافه كوفه رفته بود پرسيد آيا علما و دانشمندانى كه اكنون در شهرهاى اسلامى مرجعيت علمى و فتوايى دارند مى شناسى ؟
گفت : آرى .
هشام گفت : اكنون فقيه مدينه كيست ؟

جواب داد: نافع
– نافع مولى است يا عربى ؟⁽⁴¹⁾
– مولى است .
– فقيه مكه كيست ؟
– عطاءبن ابى رياح
– مولى است يا عربى ؟
– مولى است .
– فقيه اهل يمن كيست ؟
– طاووس بن كيسان
– مولى است يا عربى ؟
– مولى است .
– فقيه يمامه كيست ؟
– يحيى بن كثير
– مولى است يا عربى ؟
– مولى است .
– فقيه شام كيست ؟
– مكحول
– مولى است يا عربى ؟
– مولى است .
– فقيه جزيره كيست ؟
– ميمون بن مهان
– مولى است يا عربى ؟
– مولى است .
– فقيه خراسان كيست ؟
– ضحاك بن مزاحم .
– مولى است يا عربى ؟
– مولى است .
– فقيه بصره كيست ؟
– حسن و ابن سيرين
– مولى هستند يا عربى ؟
– مولى هستند.
– فقيه كوفه كيست ؟
– ابراهيم نخعى .
– مولى است يا عربى ؟
– عرب است .
هشام گفت : نزديك بود قالب تهى كنم ، هر كه را پرسيدم تو گفتى مولى است ، خوب شد لااقل اين يكى عربى است ⁽⁴²⁾.